2022 yılı mevzuat değişiklikleri bakımından da hareketli bir yıl oldu. Elektronik Ticaret Kanunu, Mesafeli Satış Yönetmeliği, tüketici ve kira hukukuna ilişkin düzenlemeler başta olmak üzere bir yıl boyunca yaşanan dikkat çekici değişikliklere hızlı bir bakış attık.
Ocak 2022
“Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketlerince Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik” 11 Ocak 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak 11 Şubat 2022 itibariyle yürürlüğe girmiştir[1]. İlgili Yönetmelik ile finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman şirketleri tarafından yeni müşteri kazanımında kullanılabilecek uzaktan kimlik tespiti yöntemlerine ve müşteri kimliğinin tespit edilmesini müteakip sunulacak hizmetlere yönelik olarak mesafeli olsun olmasın bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden yazılı şeklin yerine geçecek şekilde ya da mesafeli olarak sözleşme ilişkisinin kurulmasına yönelik usul ve esaslar düzenlenmiş olup; süreç başlatılmadan önce uyulması gereken genel ilkelere, uzaktan kimlik tespitini yapacak müşteri temsilcisi ve çalışma ortamına, görüntülü görüşmede sürecin sonlandırılmasına, verilerin kaydedilmesi ve saklanmasına yer verilmiştir.
“Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi Ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 7 Ocak 2022’de Resmi Gazete‘de yayımlanmıştır. İlgili Yönetmelik ile “çok hassas”, “hassas”, “az hassas” ve “hassas olmayan” alanlardaki açık hava faaliyetlerinde öngörülen standartlar belirlenmiştir[2].
29 Aralık 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan “Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik” tarihinde yürürlüğe girmiş olup; ilgili Yönetmelik ile elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanalları üzerinden hizmet veren şubesiz bankaların faaliyetlerine ve bankacılık hizmetlerinin finansal teknoloji şirketleri ve diğer işletmelere bir servis modeli olarak sunulabilmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiş, dijital bankaların kuruluş ve faaliyet izninde aranan ilave şartlar,
4 Haziran 2021 tarihli ve 31501 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Sır Niteliğindeki Bilgilerin Paylaşılması Hakkında Yönetmelik” 1/7/2022 tarihinde yürürlüğe girdi[4]. Yönetmelik; tanımladığı kavramlar gereği, gerek kişisel verilerin korunması gerekse de bankacılık düzenlemelerine temas etmektedir. İlgili düzenleme, veri koruma hukukunun ana süjesi olan kişisel veri kavramının yanında “müşteri sırrı” ve “banka sırrı” kavramları düzenlemiş olması, veri paylaşımına ilişkin açık rıza ve aydınlatma yükümlülüklerinin yanı sıra aktarım süreçleri için ek yükümlülükler öngörmesi, kimliksizleştirme, toplulaştırma gibi kişisel verilerin korunması mevzuatında düzenlenmemiş yeni kavramları ortaya koyması yönünden dikkat çekicidir. Yönetmelikle ek olarak sır saklama yükümlülüğü ve istisna tutulan hallere açıklık getirilmiş; banka ve müşteri sırrını öğrenenlere, bu sırları açıklamama yükümlülüğü yüklenmiş, bu yükümlülüğün kişilerin görevden ayrılmalarından sonra da devam edeceğine yönelik hüküm tesis edilmiştir.
“Mal, Hak veya Alacağın Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi Üzerinden Sorgulanması Hakkında Yönetmelik” 22 Ocak 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Bu Yönetmelik ile hukuken kesinleşen icra takip dosyalarında alacaklı vekillerinin, dosya borçluları hakkında borçluların malları, hakları ve alacakları için ilgili kurumların veri tabanından sorgulama yapma imkânına ilişkin esaslar yayımlanmıştır. 2020 yılında getirilen bu sorgulama hakkına dair açıklamaları içerir Yönetmelik ile şimdilik yalnızca alacaklı vekillerinin; dosya borçlularının taşınır, taşınmaz, banka hesabı, posta çeki hesabı, başkaca icra takip dosyalarındaki alacaklı olma durumu, kredi ve finansal kuruluşlardaki hak ve alacak mevcudiyeti ile GİB nezdindeki kayıtlar gibi hususlarda 0,50 TL karşılığında sorgulama yapılmasının mümkün olduğu ifade edilmiştir.
“Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 22 Ocak 2022’de Resmî Gazete’de yayımlanmış olup 12. maddesi 21/12/2021 tarihinden itibaren, 13. maddesi 2022 yılı Ocak ayı ödeme döneminden itibaren, özel hesap dönemine tabi mükellefler haricindeki yükümlüler için 14. ve 15. maddeler 01/01/2022 tarihinden itibaren, 16. maddesi 01/01/2022 tarihinden itibaren; diğer maddeler ise yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
“Vergi Usul Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 29 Ocak 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Bu düzenleme ile enflasyon düzeltmesi uygulamasının 2023 yılına ertelenmesine, yabancı paraların ve/veya altın hesaplarının Türk Lirasına çevrilmesi ile meydana gelen kur farkı kazancının son üç aya isabet eden kısmı için ve dönüşüm tarihinde meydana gelen kur farkı kazançları ile bu sebeple açılan vadeli mevduat hesaplarından elde edilen faiz ve kar kazançlarının işbu Kanun ile belirtilen sürelerle sınırlı olmak üzere, yine Kanun ile belirlenen kişiler adına kurumlar vergisi istisnası uygulanmasına karar verilmiştir.
“Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Tüketici Hakları Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 18 Ocak 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı. Bu düzenleme ile adrese dayalı internet sözleşmesinde taahhüt edilen hızın sağlanamaması halinde abonenin cayma bedeli ödemeksizin derhal fesih hakkını kullanması, e-devlet sistemi üzerinden aboneliğin başlatılmasına ve sona erdirilmesine imkân verilmesi, abonelik sebebi ile otomatik olarak başkaca kampanyaların onaylanmasının önüne geçilmesi için her bir kampanya ve/veya işlem için ayrı onay alınması, yeni kimlik veya çipli pasaportla abonelik sözleşmeleri için işlem yapılabileceğinden kimlik fotokopisine ihtiyaç duyulmaması, ücretsiz bilgilendirme yapılması, abonelerin geçmişe dönük 2 yıllık tarifelerini görmesine imkân sağlanması, abone tarafından son faturanın ödenmemesi ve/veya aşırı bir kullanımın gerçekleşmesi halinde kısıtlama uygulanabilmesi gibi yenilikler getirilmiştir.
Şubat 2022
1 Şubat 2022’de, “Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İlgili Yönetmelik ile gerek internet ortamındaki satış kanallarında gerekse ticari reklamlarda dikkat edilmesi gereken yükümlülüklerin çerçevesi çizilmiştir[5].
“İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ” 2 Şubat 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Süreli olan bu Tebliğ yayım tarihinden 5 yıl sonra yürürlükten kalkacaktır.
10 Şubat 2022’de “Uzaktan Sağlık Hizmetlerinin Sunumu Hakkında Yönetmelik” Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup; ilgili Yönetmelik ile hangi tür sağlık hizmetlerinin uzaktan sunulabileceği, uzaktan sağlık hizmeti sunmak isteyen sağlık tesislerinin faaliyet izni alması için gerekli koşullara yer verilmiştir. Uzaktan sağlık hizmeti sunmakta olan sağlık tesislerine, en geç altı ay içerisinde uzaktan sağlık hizmeti faaliyet izin belgesi alma zorunluluğu getirilmiştir[6].
18 Şubat 2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan “Fiyat Etiketi Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Yönelik Yönetmelik” ile sahte indirimlere karşı tüketicileri korumak amacıyla Fiyat Etiket Yönetmeliği’nde birtakım değişiklikler yapılmıştır[8].
Mart 2022
“İcra ve İflas Kanunu Uyarınca Elektronik Ortamda Yapılacak Satışların Usulü Hakkında Yönetmelik” 8 Mart 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik ile UYAP sistemine entegre edilen Elektronik Satış Portal adındaki dijital ortamda satışın gerçekleştirilmesine imkan verilmiştir. Her ne kadar elektronik ortamda açık artırma ve satış gerçekleştirilecekse de; Yönetmenliğin 4. maddesindeki belgelerin basılı kâğıtlarda kullanılması zorunlu tutulmuştur. Yine açık artırmaya katılım için muhammen bedelin %10’u oranındaki tutarın banka teminat mektubu veya nakit teminat olarak tevdi edilmesi zorunlu olup bu bedel en geç bir önceki gün saat 23.30’a kadar yatırılabilecektir. Açık artırmada verilen en son ve en yüksek teklifin üzerine çıkılmadığı takdirde en yüksek teklifi yapan kişi teklifini geri çekemeyecek ve teminatını iade alamayacaktır. Son olarak ihalenin feshi gibi uyuşmazlıkların meydana gelmesi halinde dahi alıcı, artırma sonuç tutanağının ilanından itibaren 7 gün içinde satış bedelini ilgili icra dairesinin hesabına yatırmakla mükelleftir.
“Şarj Hizmeti Yönetmeliği” 2 Nisan 2022’de Resmî Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik ile elektrikli araçlara elektrik enerjisi temininin sağlandığı şarj ünitesi ve istasyonlarının kurulması, şarj ağı ve şarj ağına bağlı şarj istasyonlarının işletilmesi ile şarj hizmetinin sunulmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Nisan 2022
“Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 1 Nisan 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanmış olup; işbu Kanun’un 8. maddesi, 15. maddesiyle değiştirilen 6502 sayılı Kanunun 77. maddesinin dördüncü fıkrası ile 17. maddesiyle 6502 sayılı Kanuna eklenen geçici 3. maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları ve 18. maddesi yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş; diğer hükümleri ise yayımı tarihinden altı ay sonra yürürlüğe girmiştir.
“7405 Sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu” 26 Nisan 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanunun ilgi çeken düzenlemelerinden birisi de, dernek vasfını haiz olan spor kulüplerine dernekten farklı bir tüzel kişilik kazandırılmış ve bu yeni düzenleme ile spor kulübü olarak adlandırılmıştır. Mevzuata göre bir diğer örgütlenme şekli de spor kulüplerinin anonim şirket vasfıdır[9]. İlgili Kanun hükümleri gereğince spor kulüpleri, yayım tarihinden itibaren 26/04/2023 tarihine kadar tüzükleri ile idari ve mali yapılarını 7405 Sayılı Kanun’a uygun hale getirmekle yükümlüdür.
“Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2022-32/66)” 19 Nisan 2022 ‘de yayımlanmış olup; yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir[10].
Mayıs 2022
“Türk Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 27 Mayıs 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Suçun mağduru kadın olan bazı suçlarda bahse konu cezayı ağırlaştıran, bazı suçlarda ise cezanın alt sınırına dair düzenlemeler yapılmış ve Türk Ceza Kanunu’nda yapılan bahse konu değişikliğe gidilen suçlarla paralel olarak 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) da düzenlenme yapılmıştır[11].
“Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 655 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 28.05.2022 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. İlgili Kanun ile 5411 sayılı Bankacılık Kanununun mevduatın ve katılım fonunun sigortalanması, sigorta kapsamı dışında kalan mevduat ve katılım fonu, fona devredilen bankalar ile ilgili hükümler, fon başkan yardımcıları ile fon hizmet birimleri, fon personelleri, fonun alacaklarının tahsiline ilişkin diğer yetkiler başlıklı hususları hakkında değişikliklere gidilmiştir[12].
Haziran 2022
“5739 Karar Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (5739 Sayılı Karar)” 16 Haziran 2022 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. “Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik” m.5/1/(b) ile yükümlüler, işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı yetmişbeşbin TL veya üzerinde olduğunda kimliğe ilişkin bilgileri almak ve bu bilgilerin doğruluğunu teyit etmek suretiyle müşterilerinin ve müşterileri adına veya hesabına hareket edenlerin kimliğini tespit etmek ve işlemin gerçek faydalanıcısının ortaya çıkarılması için gerekli tedbirleri almak zorunda kılınmıştı. 5739 Sayılı Karar ile yetmişbeşbin TL olarak öngörülen bu tutar seksenbeşbin TL’ye çıkarılmıştır[13].
“Avukatlık Kanunu ile Türk Borçlar Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 11 Haziran 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Yürürlüğe giren yeni kanunun 1.maddesi ile birlikte avukatlık stajını ifa ederken farklı bir sigortalı işte çalışmanın yasak olması durumu değişikliğe uğramış ve artık ‘’Avukatlık stajına fiilen engel olmamak şartıyla herhangi bir işte sigortalı olarak çalışılması avukatlık stajının yapılmasına engel değildir’’ hükmü kabul edilmiştir. Bu doğrultuda avukatlık stajını yaparken paralel olarak farklı bir işi icra etme yolu açılmıştır. Yürürlüğe giren yeni kanunun 4.maddesi ile birlikte 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununa(“TBK”) geçici madde eklenmiştir. Bu doğrultuda yürürlüğe girdiği tarih ile 01.07.2023 tarihi dâhil olmak üzere bu tarih aralığında yenilenen konut kiraları, kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar, bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde yirmi beşini geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranının yüzde yirmi beşin altında kalması halinde değişim oranı geçerli sayılır. İlgili hüküm bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler, fazla miktar yönünden geçersizdir[14].
“7412 sayılı İstanbul Finans Merkezi Kanunu”, 28 Haziran 2022 Tarihli ve 31880 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır. İlgili Kanun Türkiye Cumhuriyeti’nin finansal rekabet gücünü uluslararası alanda artırmak, finansal piyasalar ile ürün ve hizmetlerin gelişmesine ve derinleşmesine katkıda bulunmak, uluslararası finans ve sermaye piyasalarına entegrasyonu güçlendirmek ve bu sayede İstanbul Finans Merkezinin önde gelen küresel finans merkezlerinden biri olmasını sağlama amacı ile yürürlüğe girmiştir. Bununla birlikte yayımlanan yeni Kanun İstanbul Finans Merkezi alanını, İstanbul Finans Merkezinin yönetilmesine ve işletilmesine dair hükümleri, İstanbul Finans Merkezinde gerçekleştirilen faaliyetleri ve bu faaliyetlere dair teşvik, indirim, istisna ve muafiyetleri düzenlemektedir[15].
3 Haziran 2022 tarihinde “Veri Yönetimi Yasası” (Data Governance Act-“DGA”)
Temmuz 2022
“Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 7 Temmuz 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla birlikte Kanun’da ilk kez elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı, elektronik ticaret hizmet sağlayıcı, pazar yeri, elektronik ticaret bilgi sistemi (ETBİS), ekonomik bütünlük kavramları tanımlanmış olup, elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların ve aracı hizmet sağlayıcıların net işlem hacimlerinin hangi usulde hesaplanması gerektiği düzenlenmiştir. Ek olarak, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılara yönelik 1 Ocak 2025’e kadar elektronik ticaret lisansı alma zorunluluğu getirilmiş ve haksız ticari uygulamalara yönelik yasaklar belirlenerek sınırlı sayıda olmamak üzere haksız ticari uygulama örnekleri sayılmıştır. Kanunda düzenlenen intibak sürelerine göre; Kanun’un 8. maddesiyle 6563 sayılı Kanuna eklenen ek 2. maddenin ikinci fıkrasının (b) bendi ve onuncu fıkrası ile 10. maddesiyle aynı Kanuna eklenen ek 4. maddenin altıncı fıkrası 01/01/2024 tarihinde, diğer hükümler 01/01/2023 tarihinde yürürlüğe girecektir[17].
Ağustos 2022
“Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 23.08.2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Yönetmelik ile “aracı hizmet sağlayıcı” ve “platform” kavramları tanımlanmış, hizmet sağlayıcı, satıcı veya sağlayıcı; ön bilgilerin teyidi, ön bilgilendirmeye ilişkin diğer yükümlülükler, eksik bilgilendirme, tüketiciye bedel iadesi hususlarında müteselsilen sorumlu kılınmıştır. Satıcı tarafından ön bilgilendirmede açıkça belirtiliyorsa “iade masrafı” belirlenebilecektir. Cayma hakkı kullanım şartları konusunda da köklü değişikliğe gidilerek tüketicilerin cayma bildirimlerinde bulunduktan sonra malı satıcıya iade etme süreleri 10 günden 14 güne uzatılmıştır. Ayrıca cayma hakkının istisnaları da genişletilmiştir[18].
Eylül 2022
“Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik” 14.09.2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı. Yapılan değişiklik ile, 23.08.2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile getirilen yükümlülüklerin yürürlüğe girme süreleri 1 Ocak 2024 ve 1 Ekim 2022 olarak ayrılmıştır. Yeni düzenleme ile tüketicinin cayma hakkının kullanılmasıyla ilgili bilgilendirilmesi, tüketicilerin cayma bildirimlerinde bulunduktan sonra malı satıcıya iade etme süreleri, cayma hakkının kullanılamayacağı durumlara getirilen eklemeler, tüketicilerden iade masraf tutarı alınması hakkındaki yükümlülüklerin yürürlük tarihi 01.01.2024 tarihine, diğer değişiklikleri yürürlüğe girişi ise 01.10.2022 tarihine ertelenmiştir[19].
21.09.2022 tarihli Resmî Gazete’de “Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği” yayımlanmış olup ilgili Yönetmelik ile 27.11.2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. İlgili Yönetmelik düzenlemesine göre; tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurunun, tek bir uyuşmazlıkla ilgili olması belirtilen parasal sınırı aşması halinde, sınırı aşan kısımdan feragat edilerek tüketici hakem heyetine başvuru yapılabileceği, konusu, sebebi ve tarafları aynı olan uyuşmazlık ile ilgili olarak birden çok tüketici hakem heyetine veya aynı tüketici hakem heyetine birden fazla başvuruda bulunulamayacağı, başvuruda bulunması gereken zorunlu bilgilerde eksiklik ya da tutarsızlık bulunması durumunda, heyet başkanları tarafından 7 gün süre verilmek suretiyle başvuru sahibinden ek bilgi veya belge istenebileceği, tüketici hakem heyetine yapılan başvuruların, başvuru tarih ve sırasına göre en geç altı ay içinde görüşülüp karara bağlanacağı, yapılan başvurunun niteliği dikkate alınarak, karar süresinin en fazla üç ay daha uzatılabileceği hüküm altına alınmıştır. Yönetmelik hükümlerinin 01/10/2022 tarihinde, kararın tamamlanması ile başvuruda bulunması gereken zorunlu bilgilerde eksiklik ya da tutarsızlık bulunması durumunda, heyet başkanları tarafından 7 gün süre verilmesini konu alan değişikliklerin ise 01/01/2023 tarihinde yürürlüğe gireceği düzenlenmiştir[20].
Ekim 2022
6 Ekim 2022 tarihinde yayımlanan üç farklı Yönetmelik ile sağlık hizmetleri sunumunda rol oynayan aktörlere dair düzenlemeler getirilmiştir.
İlgili Yönetmelik ile muayenehanesi bulunan hekimlerin, hizmet bedeli hasta tarafından karşılanmak ve Sosyal Güvenlik Kurumundan talep edilmemek kaydıyla, muayenehanesine müracaat eden hastalarının teşhis ve tedavisini yıllık sözleşme yapmak suretiyle ilgili branşta boş uzman hekim kadrosu olması halinde özel hastanelerde yapabilecekleri düzenlenmiştir. Ek olarak, ağız ve diş sağlığı uzmanlık alanında faaliyet gösteren hastaneler ilgili Yönetmelik ile yoğun bakım bulundurmama zorunluluğuna tabi olmaktan çıkmıştır.
İlgili Yönetmelik ile tıp merkezinde gerçekleştirilecek ayakta veya yatarak tedavi öncesi muayenehane hastalarına ilişkin bilgilendirilmiş rıza formu hasta veya kanuni temsilcisi, muayenehane hekimi, özel sağlık kuruluşunun ilgili birim sorumlusu ve mesul müdür tarafından imzalanacağı, bu hekimlere hizmet sunan tıp merkezinin mesul müdürü tarafından her ay sonu itibarıyla tedavi edilen hasta sayısı ve hekim ismi ile rıza formunun il veya ilçe sağlık müdürlüğe bildirilmesi gerektiği düzenlenmiştir.
İlgili Yönetmelik ile “sağlık kuruluşu”; ağız ve diş sağlığı hizmeti sunulan özel muayenehane, poliklinik, merkez ve hastane olarak tanımlanmış olup; muayenehane, poliklinik, merkez ve hastane açma şartları düzenlenmiştir. Sağlık kuruluşlarında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı bir diş hekimi, mesul müdür olarak görevlendirilecek ve mesul müdür, sadece bir sağlık kuruluşunda mesul müdürlük görevini yürütebilecektir. Ağız ve diş sağlığı hizmeti veren sağlık kuruluşunun açabilmek için ön izin, ruhsat ve faaliyet izin belgesi alma zorunluluğu getirilmiştir. Sağlık kuruluşlarına başvuran hastalara ait verilerin elektronik ortamda kaydedileceği, verilerin kaydedilmesi ve arşivlenmesi hususlarında Bakanlığın kayıt tescil sisteminde kayıtlı bir sağlık bilgi yönetim sisteminin kullanılmasının zorunlu olduğu, sağlık kuruluşları tarafından kayıt altına alınan kişisel sağlık verilerinin, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile ikincil düzenlemelere ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 378 inci maddesine uygun bir şekilde Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre işlenerek merkezi sağlık veri sistemine aktarılacağı hüküm altına alınmıştır.
“Sigortacılık Verilerinin Toplanması, Saklanması Ve Paylaşılmasına Dair Yönetmelik” 18.10.2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir[24]. Yönetmelik ile “Sigorta sözleşmelerine, sigorta sözleşmesine taraf olan sigorta ettiren ve sigorta şirketlerine, sigorta sözleşmesinden doğrudan veya dolaylı menfaat sağlayan sigortalı, lehtar ve diğer üçüncü kişilere ilişkin veriler ile yanlış sigorta uygulamaları dâhil olmak üzere risk değerlendirmesine esas tüm veriler” sigortacılık verisi olarak kabul edilmiştir. Üretim, Hasar, Yanlış Sigorta Uygulama Verileri ve Tahkim Sistemi verilerinin Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi(“SBM”)’ne ait veri tabanına aktarımı ve aktarım usulleri, SBM tarafından genel veri paylaşım kuralları ile yanlış sigorta uygulamalarına ilişkin verilerin paylaşım kuralları düzenlenmiş; verilerin sigorta eksperleri, yetkili kullanıcıların ve diğer kişilerin erişimlerin genel çerçevesi çizilmiştir. Sigortacılık verilerinin kullanılması ve SBM’nin sigortacılık verilerini kullanması ise 16.madde ile meşru amaçlara dayandırılmıştır. Üye kuruluşlara, özellikli kuruluşlara ve yetkili kullanıcılara veri paylaşımının sağlıklı gerçekleştirilebilmesi için gereken altyapının sağlanması ile SBM tarafından sistemsel değişikliklerin yapılması durumunda bu değişikliklere uyum ve talep edilen her türlü bilgi ve belgeyi gecikmeksizin sunma ve verilerin doğru, eksiksiz, tutarlı ve zamanında aktarma hususlarda sorumluluk yüklenmiştir. Genel veri tabanında yer alan ve paylaşılan veriler için veri sahibinin açık rızası veya onayı aranan hallerde veri sahibinden açık rıza veya onayın alınmasından ve aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesinden veri alışverişi yapan muhatap üye kuruluş, özellikli kuruluş ve yetkili kullanıcı ile veri sahibinin muhatabı diğer kurum ve kuruluşlar sorumlu kılınmıştır.
18 Ekim 2022’de “Basın Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”
Kripto Varlık Piyasaları Düzenleme Tasarısı (The Markets in Crypto Assets Regulation Bill, MiCA) Avrupa Birliği Konseyi tarafından onaylanmış ve 10 Ekim 2022 tarihinde AB milletvekilleri tarafından imzalanmıştır. Tasarı, AB Parlamentosu tarafından da onaylanmasının akabinde yasalaşma adımını tamamlamış olacaktır.
Avrupa Birliği Konseyi, “Dijital Hizmetler Yasasını” (Digital Services Act/ “DSA”) onaylayarak daha güvenli bir çevrimiçi ortam sağlamak üzere önemli bir adım attı. DSA, dijital alanı yasadışı içeriğin yayılmasına karşı koruyor ve kullanıcıların temel haklarının korunmasını sağlıyor. DSA, sosyal medya, çevrimiçi pazar yerleri, çok büyük çevrimiçi platformlar (VLOPs) ve çok büyük çevrimiçi arama motorları (VLOSEs) gibi aracı hizmet sağlayıcıları için net sorumluluklar belirlemekte ve hesap verebilir olmaları bakımından sorumluluklar yüklemektedir. Kurallar asimetrik olarak tasarlanmıştır, bu da önemli toplumsal etkiye sahip daha büyük aracı hizmetlerin (VLOP'lar ve VLOSE'ler) daha katı kurallara tabi olduğu anlamına gelmektedir. DSA kapsamında, platformlar sadece daha şeffaf olmak zorunda kalmayacak, aynı zamanda yasadışı ve zararlı içeriğin yayılmasındaki rollerinden de sorumlu tutulacaklardır[26].
Kasım 2022
“7420 Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 09.11.2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştır[28]. Kanun değişikliği ile getirilen 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu (“6361 sayılı Kanun”) değişiklikleri dikkat çekmektedir. BDDK, bir banka ya da banka grubu için faaliyet izni verirken, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 4. maddesinde sayılı bankaların faaliyet konuları bazında sınırlama veya kısıtlamalar getirebilecektir. BDDK tarafından getirilen faaliyet sınırlamaları veya kısıtlamalarına uyulmaması halinde, bir milyon Türk lirasından az olmamak ve menfaat sağlanmış olması halinde sağlanan menfaatin iki katından az olmamak üzere, söz konusu kısıtlama ve sınırlamalara aykırılık teşkil eden tutarın yüzde yüzüne kadar idarî para cezası uygulanacaktır. 5411 sayılı Bankacılık Kanunu madde 35’e göre; Bankalar destek hizmeti almadan önce, alacakları destek hizmetinden doğabilecek riskler ile bunların yönetilmesine, beklenen fayda ve maliyetin değerlendirilmesine ilişkin, gerektiğinde BDDK’ya rapor düzenlemekle yükümlüdür. Bu kapsamda, BDDK destek hizmeti sunacak kuruluşları ile diğer hizmet sağlayıcılarının bu hizmetleri sunarken uymaları gereken usul ve esasları belirleyebilecektir. 6361 sayılı Kanun’un 39. maddesine gelen değişiklik ile finansman şirketlerinin, kredilendirecekleri mal veya hizmetleri temin eden satıcılarla önceden yapacakları sözleşmelerin uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak yapılabilmesi imkânı getirilmiştir.
Ayrıca 15/08/2022 tarihi itibariyle abonelik sözleşmelerinden kaynaklanan alacaklar için başlatılmış icra takiplerinin tutarı 2.000,00 Türk Lirasının altında ve/veya 15/08/2022 tarihi itibariyle dosyada daha önceden yapılan tahsilatlar ile bakiye borç miktarı 2.000,00 Türk Lirasının altında ise; alacaklının bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde alacaklardan feragat ettiğini beyan eder bir dilekçe sunması koşulunda, bu alacakların 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 322. maddesi kapsamında değersiz alacak olarak kabul edilmesine karar verilmiştir. Bu madde gereği vazgeçilen alacak bedelleri için herhangi bir harç ödenmesi gerekmez iken, maddenin devamında yer alan hüküm doğrultusunda karşılıklı olarak yargılama gideri ve vekâlet ücreti talep edilemeyecek olup hazine payı ödemesi gereken kurumlar için vazgeçilen tutarın %18’i kadarı hazine paylarından mahsup edilerek iade edilecektir.
“Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar” 01.01.2023 tarihinde yürürlüğe girmek üzere 30.11.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır[29]. İlgili Karar ile bağımsız denetime tabi olan ve olmayan şirketlerin tespitinde dikkate alınması gereken hususlara yer verilmiştir.
“Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 21)” 17 Kasım 2022 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. İlgili Tebliğ ile mevzuatımızda ilk kez kamusal nüfuz sahibi kişi tanımlanmış ve müşterinin ya da gerçek faydalanıcının kamusal nüfuz sahibi kişi olup olmadığının belirlenmesine yönelik tedbirler sıralanmıştır[30]. Kamusal nüfuz sahibi kişilere yönelik alınması gereken tedbirleri uygulama yükümlülüğü ise finansal kuruluşlara, finansal olmayan belirli iş ve meslekler ile kripto varlık hizmet sağlayıcılara yüklenmiştir.
Bilindiği üzere 1 Aralık 2021 tarihinde yayımlanan Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik (“Önceki Yönetmelik”) ile
1 Aralık 2021 tarihinde yayımlanan Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ (“Önceki Tebliğ”) ile ödeme ve elektronik para kuruluşları hakkında köklü değişikliklere gidilmişti. 25 Kasım 2022 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan “Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” ile Önceki Tebliğ’de yer alan yükümlülüklere uyum süreleri 28 Şubat 2023 tarihine ertelenmiştir[32].
Aralık 2022
“Perakende Ticarette Uygulanacak İlke Ve Kurallar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Yönetmelik”)” 07.12.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir[33]. İlgili Yönetmelik ile perakende ticaretin etkin ve sürdürülebilir rekabet şartlarına göre yapılmasına yönelik politikaların geliştirilmesi, kamuoyunun aydınlatılması ve tüketicinin fiyat karşılaştırması yapabilmesine imkân sağlanması amaçlanmaktadır. İlgili Yönetmelik ile Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmeliği’ne “Veri paylaşımı” başlıklı madde eklenerek; Gıda perakende sektöründe hızlı tüketim mallarının satışıyla iştigal eden ve şube sayısı iki yüzden fazla olan zincir mağazalar, satışa sundukları ürünler ile şubelerine ilişkin verileri Bakanlıkça belirlenen sisteme aktarmakla yükümlü kılınmıştır. Bu veriler ilgili kurum, kuruluş ve kamuoyuyla paylaşılabilecek olup; veri aktarımının usul ve esasları Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenerek ilgili zincir mağazalara bildirilecektir.
“Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 10 Aralık 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmış olup[34] bu Kanun ile tütün üreticileri ile tütün üretim ve pazarlama kooperatifleri hariç olmak üzere, tütün, tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı, sigara filtresi, alkol ve alkollü içkilerin üretim ve ithalat faaliyetleri ile tütün ticareti yetki belgesi kapsamındaki faaliyetlere ilişkin; izin, uygunluk ve yetki belgesi bulunanlar ile izin, uygunluk ve yetki belgesi başvurusu, tadili veya süre uzatımına ilişkin talepleri olanlardan amme alacaklarını güvence altına almak için 50 milyon Türk Lirasına kadar teminat alabileceği, istenilen teminatı vermeyenlerin faaliyete ilişkin belgeleri teminat verilinceye kadar askıya alınacağı belirlenmiştir. Bu düzenleme 1 Ocak 2024 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.
“Kayıtlı Elektronik Posta Sistemine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 13 Aralık 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmış olup[35] bu Yönetmelik ile KEP hesabı başvurusu yapılırken başvuru sahibi gerçek kişilerin kimlik bilgilerini güvenli elektronik imza ile doğrulaması imkanı getirilmiştir. Bununla birlikte kayıtlı elektronik posta hizmet sağlayıcılarının (KEPHS) KEP hesabının kullanıma kapatılması veya kapatılmasından sonra yeniden açma taleplerinde hesap sahibinin, işlem yetkilisinin veya sözleşme ya da taahhütname ile kapatma talebinde bulunma yetkisi verilenlerin kimlik bilgilerini elektronik ortamda Kimlik Doğrulama Yönetmeliği hükümlerine göre doğrulayarak da alınabilmesine imkan getirilmiştir. Yönetmelikte yer alan hükümlerin yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
“6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 68 inci ve Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliğinin 6 ncı Maddelerinde Yer Alan Parasal Sınırların Artırılmasına İlişkin Tebliğ” 01/01/2023 tarihinde yürürlüğe girmek üzere 16/12/2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. İlgili tebliğ ile 2023 yılı için tüketici hakem heyetlerine yapılacak başvurularda parasal sınır değeri 66.000 TL Türk Lirası olarak belirlenmiştir. Bu sınırın altında kalan uyuşmazlıklar bakımından İl veya İlçe Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru yapılabilecektir[36]. Yapılan bu artırım 2022 yılında ikinci defa olmak ile birlikte, 2022 yılı için yeniden değerleme oranı olarak tespit edilen % 122,93 oranı dikkate alınarak hesaplanmıştır.
Yine aynı tarihte Resmi Gazete’de yayımlanan[37] “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 77nci Maddesine Göre 2023 Yılında Uygulanacak Olan İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ” ile 2023 yılı için, 2022 yılı için yeniden değerleme oranı olarak tespit edilen % 122,93 oranı dikkate alınarak Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da yer alan idari para cezaları artırılmıştır.
2022 yılı mevzuat değişiklikleri bakımından da hareketli bir yıl oldu. Elektronik Ticaret Kanunu, Mesafeli Satış Yönetmeliği, tüketici ve kira hukukuna ilişkin düzenlemeler başta olmak üzere bir yıl boyunca yaşanan dikkat çekici değişikliklere hızlı bir bakış attık.
Ocak 2022
“Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketlerince Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik” 11 Ocak 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak 11 Şubat 2022 itibariyle yürürlüğe girmiştir[1]. İlgili Yönetmelik ile finansal kiralama, faktoring, finansman ve tasarruf finansman şirketleri tarafından yeni müşteri kazanımında kullanılabilecek uzaktan kimlik tespiti yöntemlerine ve müşteri kimliğinin tespit edilmesini müteakip sunulacak hizmetlere yönelik olarak mesafeli olsun olmasın bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden yazılı şeklin yerine geçecek şekilde ya da mesafeli olarak sözleşme ilişkisinin kurulmasına yönelik usul ve esaslar düzenlenmiş olup; süreç başlatılmadan önce uyulması gereken genel ilkelere, uzaktan kimlik tespitini yapacak müşteri temsilcisi ve çalışma ortamına, görüntülü görüşmede sürecin sonlandırılmasına, verilerin kaydedilmesi ve saklanmasına yer verilmiştir.
“Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi Ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 7 Ocak 2022’de Resmi Gazete‘de yayımlanmıştır. İlgili Yönetmelik ile “çok hassas”, “hassas”, “az hassas” ve “hassas olmayan” alanlardaki açık hava faaliyetlerinde öngörülen standartlar belirlenmiştir[2].
29 Aralık 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan “Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik” tarihinde yürürlüğe girmiş olup; ilgili Yönetmelik ile elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanalları üzerinden hizmet veren şubesiz bankaların faaliyetlerine ve bankacılık hizmetlerinin finansal teknoloji şirketleri ve diğer işletmelere bir servis modeli olarak sunulabilmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiş, dijital bankaların kuruluş ve faaliyet izninde aranan ilave şartlar,
4 Haziran 2021 tarihli ve 31501 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Sır Niteliğindeki Bilgilerin Paylaşılması Hakkında Yönetmelik” 1/7/2022 tarihinde yürürlüğe girdi[4]. Yönetmelik; tanımladığı kavramlar gereği, gerek kişisel verilerin korunması gerekse de bankacılık düzenlemelerine temas etmektedir. İlgili düzenleme, veri koruma hukukunun ana süjesi olan kişisel veri kavramının yanında “müşteri sırrı” ve “banka sırrı” kavramları düzenlemiş olması, veri paylaşımına ilişkin açık rıza ve aydınlatma yükümlülüklerinin yanı sıra aktarım süreçleri için ek yükümlülükler öngörmesi, kimliksizleştirme, toplulaştırma gibi kişisel verilerin korunması mevzuatında düzenlenmemiş yeni kavramları ortaya koyması yönünden dikkat çekicidir. Yönetmelikle ek olarak sır saklama yükümlülüğü ve istisna tutulan hallere açıklık getirilmiş; banka ve müşteri sırrını öğrenenlere, bu sırları açıklamama yükümlülüğü yüklenmiş, bu yükümlülüğün kişilerin görevden ayrılmalarından sonra da devam edeceğine yönelik hüküm tesis edilmiştir.
“Mal, Hak veya Alacağın Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi Üzerinden Sorgulanması Hakkında Yönetmelik” 22 Ocak 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Bu Yönetmelik ile hukuken kesinleşen icra takip dosyalarında alacaklı vekillerinin, dosya borçluları hakkında borçluların malları, hakları ve alacakları için ilgili kurumların veri tabanından sorgulama yapma imkânına ilişkin esaslar yayımlanmıştır. 2020 yılında getirilen bu sorgulama hakkına dair açıklamaları içerir Yönetmelik ile şimdilik yalnızca alacaklı vekillerinin; dosya borçlularının taşınır, taşınmaz, banka hesabı, posta çeki hesabı, başkaca icra takip dosyalarındaki alacaklı olma durumu, kredi ve finansal kuruluşlardaki hak ve alacak mevcudiyeti ile GİB nezdindeki kayıtlar gibi hususlarda 0,50 TL karşılığında sorgulama yapılmasının mümkün olduğu ifade edilmiştir.
“Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 22 Ocak 2022’de Resmî Gazete’de yayımlanmış olup 12. maddesi 21/12/2021 tarihinden itibaren, 13. maddesi 2022 yılı Ocak ayı ödeme döneminden itibaren, özel hesap dönemine tabi mükellefler haricindeki yükümlüler için 14. ve 15. maddeler 01/01/2022 tarihinden itibaren, 16. maddesi 01/01/2022 tarihinden itibaren; diğer maddeler ise yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
“Vergi Usul Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 29 Ocak 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Bu düzenleme ile enflasyon düzeltmesi uygulamasının 2023 yılına ertelenmesine, yabancı paraların ve/veya altın hesaplarının Türk Lirasına çevrilmesi ile meydana gelen kur farkı kazancının son üç aya isabet eden kısmı için ve dönüşüm tarihinde meydana gelen kur farkı kazançları ile bu sebeple açılan vadeli mevduat hesaplarından elde edilen faiz ve kar kazançlarının işbu Kanun ile belirtilen sürelerle sınırlı olmak üzere, yine Kanun ile belirlenen kişiler adına kurumlar vergisi istisnası uygulanmasına karar verilmiştir.
“Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Tüketici Hakları Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 18 Ocak 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı. Bu düzenleme ile adrese dayalı internet sözleşmesinde taahhüt edilen hızın sağlanamaması halinde abonenin cayma bedeli ödemeksizin derhal fesih hakkını kullanması, e-devlet sistemi üzerinden aboneliğin başlatılmasına ve sona erdirilmesine imkân verilmesi, abonelik sebebi ile otomatik olarak başkaca kampanyaların onaylanmasının önüne geçilmesi için her bir kampanya ve/veya işlem için ayrı onay alınması, yeni kimlik veya çipli pasaportla abonelik sözleşmeleri için işlem yapılabileceğinden kimlik fotokopisine ihtiyaç duyulmaması, ücretsiz bilgilendirme yapılması, abonelerin geçmişe dönük 2 yıllık tarifelerini görmesine imkân sağlanması, abone tarafından son faturanın ödenmemesi ve/veya aşırı bir kullanımın gerçekleşmesi halinde kısıtlama uygulanabilmesi gibi yenilikler getirilmiştir.
Şubat 2022
1 Şubat 2022’de, “Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” Resmi Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. İlgili Yönetmelik ile gerek internet ortamındaki satış kanallarında gerekse ticari reklamlarda dikkat edilmesi gereken yükümlülüklerin çerçevesi çizilmiştir[5].
“İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ” 2 Şubat 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Süreli olan bu Tebliğ yayım tarihinden 5 yıl sonra yürürlükten kalkacaktır.
10 Şubat 2022’de “Uzaktan Sağlık Hizmetlerinin Sunumu Hakkında Yönetmelik” Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olup; ilgili Yönetmelik ile hangi tür sağlık hizmetlerinin uzaktan sunulabileceği, uzaktan sağlık hizmeti sunmak isteyen sağlık tesislerinin faaliyet izni alması için gerekli koşullara yer verilmiştir. Uzaktan sağlık hizmeti sunmakta olan sağlık tesislerine, en geç altı ay içerisinde uzaktan sağlık hizmeti faaliyet izin belgesi alma zorunluluğu getirilmiştir[6].
18 Şubat 2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan “Fiyat Etiketi Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Yönelik Yönetmelik” ile sahte indirimlere karşı tüketicileri korumak amacıyla Fiyat Etiket Yönetmeliği’nde birtakım değişiklikler yapılmıştır[8].
Mart 2022
“İcra ve İflas Kanunu Uyarınca Elektronik Ortamda Yapılacak Satışların Usulü Hakkında Yönetmelik” 8 Mart 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik ile UYAP sistemine entegre edilen Elektronik Satış Portal adındaki dijital ortamda satışın gerçekleştirilmesine imkan verilmiştir. Her ne kadar elektronik ortamda açık artırma ve satış gerçekleştirilecekse de; Yönetmenliğin 4. maddesindeki belgelerin basılı kâğıtlarda kullanılması zorunlu tutulmuştur. Yine açık artırmaya katılım için muhammen bedelin %10’u oranındaki tutarın banka teminat mektubu veya nakit teminat olarak tevdi edilmesi zorunlu olup bu bedel en geç bir önceki gün saat 23.30’a kadar yatırılabilecektir. Açık artırmada verilen en son ve en yüksek teklifin üzerine çıkılmadığı takdirde en yüksek teklifi yapan kişi teklifini geri çekemeyecek ve teminatını iade alamayacaktır. Son olarak ihalenin feshi gibi uyuşmazlıkların meydana gelmesi halinde dahi alıcı, artırma sonuç tutanağının ilanından itibaren 7 gün içinde satış bedelini ilgili icra dairesinin hesabına yatırmakla mükelleftir.
“Şarj Hizmeti Yönetmeliği” 2 Nisan 2022’de Resmî Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Yönetmelik ile elektrikli araçlara elektrik enerjisi temininin sağlandığı şarj ünitesi ve istasyonlarının kurulması, şarj ağı ve şarj ağına bağlı şarj istasyonlarının işletilmesi ile şarj hizmetinin sunulmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Nisan 2022
“Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 1 Nisan 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanmış olup; işbu Kanun’un 8. maddesi, 15. maddesiyle değiştirilen 6502 sayılı Kanunun 77. maddesinin dördüncü fıkrası ile 17. maddesiyle 6502 sayılı Kanuna eklenen geçici 3. maddenin ikinci ve üçüncü fıkraları ve 18. maddesi yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş; diğer hükümleri ise yayımı tarihinden altı ay sonra yürürlüğe girmiştir.
“7405 Sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu” 26 Nisan 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanunun ilgi çeken düzenlemelerinden birisi de, dernek vasfını haiz olan spor kulüplerine dernekten farklı bir tüzel kişilik kazandırılmış ve bu yeni düzenleme ile spor kulübü olarak adlandırılmıştır. Mevzuata göre bir diğer örgütlenme şekli de spor kulüplerinin anonim şirket vasfıdır[9]. İlgili Kanun hükümleri gereğince spor kulüpleri, yayım tarihinden itibaren 26/04/2023 tarihine kadar tüzükleri ile idari ve mali yapılarını 7405 Sayılı Kanun’a uygun hale getirmekle yükümlüdür.
“Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2022-32/66)” 19 Nisan 2022 ‘de yayımlanmış olup; yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir[10].
Mayıs 2022
“Türk Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 27 Mayıs 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Suçun mağduru kadın olan bazı suçlarda bahse konu cezayı ağırlaştıran, bazı suçlarda ise cezanın alt sınırına dair düzenlemeler yapılmış ve Türk Ceza Kanunu’nda yapılan bahse konu değişikliğe gidilen suçlarla paralel olarak 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) da düzenlenme yapılmıştır[11].
“Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 655 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 28.05.2022 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. İlgili Kanun ile 5411 sayılı Bankacılık Kanununun mevduatın ve katılım fonunun sigortalanması, sigorta kapsamı dışında kalan mevduat ve katılım fonu, fona devredilen bankalar ile ilgili hükümler, fon başkan yardımcıları ile fon hizmet birimleri, fon personelleri, fonun alacaklarının tahsiline ilişkin diğer yetkiler başlıklı hususları hakkında değişikliklere gidilmiştir[12].
Haziran 2022
“5739 Karar Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (5739 Sayılı Karar)” 16 Haziran 2022 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. “Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik” m.5/1/(b) ile yükümlüler, işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı yetmişbeşbin TL veya üzerinde olduğunda kimliğe ilişkin bilgileri almak ve bu bilgilerin doğruluğunu teyit etmek suretiyle müşterilerinin ve müşterileri adına veya hesabına hareket edenlerin kimliğini tespit etmek ve işlemin gerçek faydalanıcısının ortaya çıkarılması için gerekli tedbirleri almak zorunda kılınmıştı. 5739 Sayılı Karar ile yetmişbeşbin TL olarak öngörülen bu tutar seksenbeşbin TL’ye çıkarılmıştır[13].
“Avukatlık Kanunu ile Türk Borçlar Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 11 Haziran 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Yürürlüğe giren yeni kanunun 1.maddesi ile birlikte avukatlık stajını ifa ederken farklı bir sigortalı işte çalışmanın yasak olması durumu değişikliğe uğramış ve artık ‘’Avukatlık stajına fiilen engel olmamak şartıyla herhangi bir işte sigortalı olarak çalışılması avukatlık stajının yapılmasına engel değildir’’ hükmü kabul edilmiştir. Bu doğrultuda avukatlık stajını yaparken paralel olarak farklı bir işi icra etme yolu açılmıştır. Yürürlüğe giren yeni kanunun 4.maddesi ile birlikte 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununa(“TBK”) geçici madde eklenmiştir. Bu doğrultuda yürürlüğe girdiği tarih ile 01.07.2023 tarihi dâhil olmak üzere bu tarih aralığında yenilenen konut kiraları, kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar, bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde yirmi beşini geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranının yüzde yirmi beşin altında kalması halinde değişim oranı geçerli sayılır. İlgili hüküm bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler, fazla miktar yönünden geçersizdir[14].
“7412 sayılı İstanbul Finans Merkezi Kanunu”, 28 Haziran 2022 Tarihli ve 31880 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır. İlgili Kanun Türkiye Cumhuriyeti’nin finansal rekabet gücünü uluslararası alanda artırmak, finansal piyasalar ile ürün ve hizmetlerin gelişmesine ve derinleşmesine katkıda bulunmak, uluslararası finans ve sermaye piyasalarına entegrasyonu güçlendirmek ve bu sayede İstanbul Finans Merkezinin önde gelen küresel finans merkezlerinden biri olmasını sağlama amacı ile yürürlüğe girmiştir. Bununla birlikte yayımlanan yeni Kanun İstanbul Finans Merkezi alanını, İstanbul Finans Merkezinin yönetilmesine ve işletilmesine dair hükümleri, İstanbul Finans Merkezinde gerçekleştirilen faaliyetleri ve bu faaliyetlere dair teşvik, indirim, istisna ve muafiyetleri düzenlemektedir[15].
3 Haziran 2022 tarihinde “Veri Yönetimi Yasası” (Data Governance Act-“DGA”)
Temmuz 2022
“Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 7 Temmuz 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla birlikte Kanun’da ilk kez elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı, elektronik ticaret hizmet sağlayıcı, pazar yeri, elektronik ticaret bilgi sistemi (ETBİS), ekonomik bütünlük kavramları tanımlanmış olup, elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların ve aracı hizmet sağlayıcıların net işlem hacimlerinin hangi usulde hesaplanması gerektiği düzenlenmiştir. Ek olarak, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılara yönelik 1 Ocak 2025’e kadar elektronik ticaret lisansı alma zorunluluğu getirilmiş ve haksız ticari uygulamalara yönelik yasaklar belirlenerek sınırlı sayıda olmamak üzere haksız ticari uygulama örnekleri sayılmıştır. Kanunda düzenlenen intibak sürelerine göre; Kanun’un 8. maddesiyle 6563 sayılı Kanuna eklenen ek 2. maddenin ikinci fıkrasının (b) bendi ve onuncu fıkrası ile 10. maddesiyle aynı Kanuna eklenen ek 4. maddenin altıncı fıkrası 01/01/2024 tarihinde, diğer hükümler 01/01/2023 tarihinde yürürlüğe girecektir[17].
Ağustos 2022
“Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 23.08.2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Yönetmelik ile “aracı hizmet sağlayıcı” ve “platform” kavramları tanımlanmış, hizmet sağlayıcı, satıcı veya sağlayıcı; ön bilgilerin teyidi, ön bilgilendirmeye ilişkin diğer yükümlülükler, eksik bilgilendirme, tüketiciye bedel iadesi hususlarında müteselsilen sorumlu kılınmıştır. Satıcı tarafından ön bilgilendirmede açıkça belirtiliyorsa “iade masrafı” belirlenebilecektir. Cayma hakkı kullanım şartları konusunda da köklü değişikliğe gidilerek tüketicilerin cayma bildirimlerinde bulunduktan sonra malı satıcıya iade etme süreleri 10 günden 14 güne uzatılmıştır. Ayrıca cayma hakkının istisnaları da genişletilmiştir[18].
Eylül 2022
“Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik” 14.09.2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı. Yapılan değişiklik ile, 23.08.2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile getirilen yükümlülüklerin yürürlüğe girme süreleri 1 Ocak 2024 ve 1 Ekim 2022 olarak ayrılmıştır. Yeni düzenleme ile tüketicinin cayma hakkının kullanılmasıyla ilgili bilgilendirilmesi, tüketicilerin cayma bildirimlerinde bulunduktan sonra malı satıcıya iade etme süreleri, cayma hakkının kullanılamayacağı durumlara getirilen eklemeler, tüketicilerden iade masraf tutarı alınması hakkındaki yükümlülüklerin yürürlük tarihi 01.01.2024 tarihine, diğer değişiklikleri yürürlüğe girişi ise 01.10.2022 tarihine ertelenmiştir[19].
21.09.2022 tarihli Resmî Gazete’de “Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği” yayımlanmış olup ilgili Yönetmelik ile 27.11.2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. İlgili Yönetmelik düzenlemesine göre; tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurunun, tek bir uyuşmazlıkla ilgili olması belirtilen parasal sınırı aşması halinde, sınırı aşan kısımdan feragat edilerek tüketici hakem heyetine başvuru yapılabileceği, konusu, sebebi ve tarafları aynı olan uyuşmazlık ile ilgili olarak birden çok tüketici hakem heyetine veya aynı tüketici hakem heyetine birden fazla başvuruda bulunulamayacağı, başvuruda bulunması gereken zorunlu bilgilerde eksiklik ya da tutarsızlık bulunması durumunda, heyet başkanları tarafından 7 gün süre verilmek suretiyle başvuru sahibinden ek bilgi veya belge istenebileceği, tüketici hakem heyetine yapılan başvuruların, başvuru tarih ve sırasına göre en geç altı ay içinde görüşülüp karara bağlanacağı, yapılan başvurunun niteliği dikkate alınarak, karar süresinin en fazla üç ay daha uzatılabileceği hüküm altına alınmıştır. Yönetmelik hükümlerinin 01/10/2022 tarihinde, kararın tamamlanması ile başvuruda bulunması gereken zorunlu bilgilerde eksiklik ya da tutarsızlık bulunması durumunda, heyet başkanları tarafından 7 gün süre verilmesini konu alan değişikliklerin ise 01/01/2023 tarihinde yürürlüğe gireceği düzenlenmiştir[20].
Ekim 2022
6 Ekim 2022 tarihinde yayımlanan üç farklı Yönetmelik ile sağlık hizmetleri sunumunda rol oynayan aktörlere dair düzenlemeler getirilmiştir.
İlgili Yönetmelik ile muayenehanesi bulunan hekimlerin, hizmet bedeli hasta tarafından karşılanmak ve Sosyal Güvenlik Kurumundan talep edilmemek kaydıyla, muayenehanesine müracaat eden hastalarının teşhis ve tedavisini yıllık sözleşme yapmak suretiyle ilgili branşta boş uzman hekim kadrosu olması halinde özel hastanelerde yapabilecekleri düzenlenmiştir. Ek olarak, ağız ve diş sağlığı uzmanlık alanında faaliyet gösteren hastaneler ilgili Yönetmelik ile yoğun bakım bulundurmama zorunluluğuna tabi olmaktan çıkmıştır.
İlgili Yönetmelik ile tıp merkezinde gerçekleştirilecek ayakta veya yatarak tedavi öncesi muayenehane hastalarına ilişkin bilgilendirilmiş rıza formu hasta veya kanuni temsilcisi, muayenehane hekimi, özel sağlık kuruluşunun ilgili birim sorumlusu ve mesul müdür tarafından imzalanacağı, bu hekimlere hizmet sunan tıp merkezinin mesul müdürü tarafından her ay sonu itibarıyla tedavi edilen hasta sayısı ve hekim ismi ile rıza formunun il veya ilçe sağlık müdürlüğe bildirilmesi gerektiği düzenlenmiştir.
İlgili Yönetmelik ile “sağlık kuruluşu”; ağız ve diş sağlığı hizmeti sunulan özel muayenehane, poliklinik, merkez ve hastane olarak tanımlanmış olup; muayenehane, poliklinik, merkez ve hastane açma şartları düzenlenmiştir. Sağlık kuruluşlarında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı bir diş hekimi, mesul müdür olarak görevlendirilecek ve mesul müdür, sadece bir sağlık kuruluşunda mesul müdürlük görevini yürütebilecektir. Ağız ve diş sağlığı hizmeti veren sağlık kuruluşunun açabilmek için ön izin, ruhsat ve faaliyet izin belgesi alma zorunluluğu getirilmiştir. Sağlık kuruluşlarına başvuran hastalara ait verilerin elektronik ortamda kaydedileceği, verilerin kaydedilmesi ve arşivlenmesi hususlarında Bakanlığın kayıt tescil sisteminde kayıtlı bir sağlık bilgi yönetim sisteminin kullanılmasının zorunlu olduğu, sağlık kuruluşları tarafından kayıt altına alınan kişisel sağlık verilerinin, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile ikincil düzenlemelere ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 378 inci maddesine uygun bir şekilde Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre işlenerek merkezi sağlık veri sistemine aktarılacağı hüküm altına alınmıştır.
“Sigortacılık Verilerinin Toplanması, Saklanması Ve Paylaşılmasına Dair Yönetmelik” 18.10.2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir[24]. Yönetmelik ile “Sigorta sözleşmelerine, sigorta sözleşmesine taraf olan sigorta ettiren ve sigorta şirketlerine, sigorta sözleşmesinden doğrudan veya dolaylı menfaat sağlayan sigortalı, lehtar ve diğer üçüncü kişilere ilişkin veriler ile yanlış sigorta uygulamaları dâhil olmak üzere risk değerlendirmesine esas tüm veriler” sigortacılık verisi olarak kabul edilmiştir. Üretim, Hasar, Yanlış Sigorta Uygulama Verileri ve Tahkim Sistemi verilerinin Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi(“SBM”)’ne ait veri tabanına aktarımı ve aktarım usulleri, SBM tarafından genel veri paylaşım kuralları ile yanlış sigorta uygulamalarına ilişkin verilerin paylaşım kuralları düzenlenmiş; verilerin sigorta eksperleri, yetkili kullanıcıların ve diğer kişilerin erişimlerin genel çerçevesi çizilmiştir. Sigortacılık verilerinin kullanılması ve SBM’nin sigortacılık verilerini kullanması ise 16.madde ile meşru amaçlara dayandırılmıştır. Üye kuruluşlara, özellikli kuruluşlara ve yetkili kullanıcılara veri paylaşımının sağlıklı gerçekleştirilebilmesi için gereken altyapının sağlanması ile SBM tarafından sistemsel değişikliklerin yapılması durumunda bu değişikliklere uyum ve talep edilen her türlü bilgi ve belgeyi gecikmeksizin sunma ve verilerin doğru, eksiksiz, tutarlı ve zamanında aktarma hususlarda sorumluluk yüklenmiştir. Genel veri tabanında yer alan ve paylaşılan veriler için veri sahibinin açık rızası veya onayı aranan hallerde veri sahibinden açık rıza veya onayın alınmasından ve aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesinden veri alışverişi yapan muhatap üye kuruluş, özellikli kuruluş ve yetkili kullanıcı ile veri sahibinin muhatabı diğer kurum ve kuruluşlar sorumlu kılınmıştır.
18 Ekim 2022’de “Basın Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”
Kripto Varlık Piyasaları Düzenleme Tasarısı (The Markets in Crypto Assets Regulation Bill, MiCA) Avrupa Birliği Konseyi tarafından onaylanmış ve 10 Ekim 2022 tarihinde AB milletvekilleri tarafından imzalanmıştır. Tasarı, AB Parlamentosu tarafından da onaylanmasının akabinde yasalaşma adımını tamamlamış olacaktır.
Avrupa Birliği Konseyi, “Dijital Hizmetler Yasasını” (Digital Services Act/ “DSA”) onaylayarak daha güvenli bir çevrimiçi ortam sağlamak üzere önemli bir adım attı. DSA, dijital alanı yasadışı içeriğin yayılmasına karşı koruyor ve kullanıcıların temel haklarının korunmasını sağlıyor. DSA, sosyal medya, çevrimiçi pazar yerleri, çok büyük çevrimiçi platformlar (VLOPs) ve çok büyük çevrimiçi arama motorları (VLOSEs) gibi aracı hizmet sağlayıcıları için net sorumluluklar belirlemekte ve hesap verebilir olmaları bakımından sorumluluklar yüklemektedir. Kurallar asimetrik olarak tasarlanmıştır, bu da önemli toplumsal etkiye sahip daha büyük aracı hizmetlerin (VLOP'lar ve VLOSE'ler) daha katı kurallara tabi olduğu anlamına gelmektedir. DSA kapsamında, platformlar sadece daha şeffaf olmak zorunda kalmayacak, aynı zamanda yasadışı ve zararlı içeriğin yayılmasındaki rollerinden de sorumlu tutulacaklardır[26].
Kasım 2022
“7420 Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 09.11.2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştır[28]. Kanun değişikliği ile getirilen 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu (“6361 sayılı Kanun”) değişiklikleri dikkat çekmektedir. BDDK, bir banka ya da banka grubu için faaliyet izni verirken, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 4. maddesinde sayılı bankaların faaliyet konuları bazında sınırlama veya kısıtlamalar getirebilecektir. BDDK tarafından getirilen faaliyet sınırlamaları veya kısıtlamalarına uyulmaması halinde, bir milyon Türk lirasından az olmamak ve menfaat sağlanmış olması halinde sağlanan menfaatin iki katından az olmamak üzere, söz konusu kısıtlama ve sınırlamalara aykırılık teşkil eden tutarın yüzde yüzüne kadar idarî para cezası uygulanacaktır. 5411 sayılı Bankacılık Kanunu madde 35’e göre; Bankalar destek hizmeti almadan önce, alacakları destek hizmetinden doğabilecek riskler ile bunların yönetilmesine, beklenen fayda ve maliyetin değerlendirilmesine ilişkin, gerektiğinde BDDK’ya rapor düzenlemekle yükümlüdür. Bu kapsamda, BDDK destek hizmeti sunacak kuruluşları ile diğer hizmet sağlayıcılarının bu hizmetleri sunarken uymaları gereken usul ve esasları belirleyebilecektir. 6361 sayılı Kanun’un 39. maddesine gelen değişiklik ile finansman şirketlerinin, kredilendirecekleri mal veya hizmetleri temin eden satıcılarla önceden yapacakları sözleşmelerin uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak yapılabilmesi imkânı getirilmiştir.
Ayrıca 15/08/2022 tarihi itibariyle abonelik sözleşmelerinden kaynaklanan alacaklar için başlatılmış icra takiplerinin tutarı 2.000,00 Türk Lirasının altında ve/veya 15/08/2022 tarihi itibariyle dosyada daha önceden yapılan tahsilatlar ile bakiye borç miktarı 2.000,00 Türk Lirasının altında ise; alacaklının bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde alacaklardan feragat ettiğini beyan eder bir dilekçe sunması koşulunda, bu alacakların 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 322. maddesi kapsamında değersiz alacak olarak kabul edilmesine karar verilmiştir. Bu madde gereği vazgeçilen alacak bedelleri için herhangi bir harç ödenmesi gerekmez iken, maddenin devamında yer alan hüküm doğrultusunda karşılıklı olarak yargılama gideri ve vekâlet ücreti talep edilemeyecek olup hazine payı ödemesi gereken kurumlar için vazgeçilen tutarın %18’i kadarı hazine paylarından mahsup edilerek iade edilecektir.
“Bağımsız Denetime Tabi Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar” 01.01.2023 tarihinde yürürlüğe girmek üzere 30.11.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır[29]. İlgili Karar ile bağımsız denetime tabi olan ve olmayan şirketlerin tespitinde dikkate alınması gereken hususlara yer verilmiştir.
“Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No: 21)” 17 Kasım 2022 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. İlgili Tebliğ ile mevzuatımızda ilk kez kamusal nüfuz sahibi kişi tanımlanmış ve müşterinin ya da gerçek faydalanıcının kamusal nüfuz sahibi kişi olup olmadığının belirlenmesine yönelik tedbirler sıralanmıştır[30]. Kamusal nüfuz sahibi kişilere yönelik alınması gereken tedbirleri uygulama yükümlülüğü ise finansal kuruluşlara, finansal olmayan belirli iş ve meslekler ile kripto varlık hizmet sağlayıcılara yüklenmiştir.
Bilindiği üzere 1 Aralık 2021 tarihinde yayımlanan Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik (“Önceki Yönetmelik”) ile
1 Aralık 2021 tarihinde yayımlanan Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ (“Önceki Tebliğ”) ile ödeme ve elektronik para kuruluşları hakkında köklü değişikliklere gidilmişti. 25 Kasım 2022 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan “Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” ile Önceki Tebliğ’de yer alan yükümlülüklere uyum süreleri 28 Şubat 2023 tarihine ertelenmiştir[32].
Aralık 2022
“Perakende Ticarette Uygulanacak İlke Ve Kurallar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Yönetmelik”)” 07.12.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir[33]. İlgili Yönetmelik ile perakende ticaretin etkin ve sürdürülebilir rekabet şartlarına göre yapılmasına yönelik politikaların geliştirilmesi, kamuoyunun aydınlatılması ve tüketicinin fiyat karşılaştırması yapabilmesine imkân sağlanması amaçlanmaktadır. İlgili Yönetmelik ile Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmeliği’ne “Veri paylaşımı” başlıklı madde eklenerek; Gıda perakende sektöründe hızlı tüketim mallarının satışıyla iştigal eden ve şube sayısı iki yüzden fazla olan zincir mağazalar, satışa sundukları ürünler ile şubelerine ilişkin verileri Bakanlıkça belirlenen sisteme aktarmakla yükümlü kılınmıştır. Bu veriler ilgili kurum, kuruluş ve kamuoyuyla paylaşılabilecek olup; veri aktarımının usul ve esasları Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenerek ilgili zincir mağazalara bildirilecektir.
“Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 10 Aralık 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmış olup[34] bu Kanun ile tütün üreticileri ile tütün üretim ve pazarlama kooperatifleri hariç olmak üzere, tütün, tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı, sigara filtresi, alkol ve alkollü içkilerin üretim ve ithalat faaliyetleri ile tütün ticareti yetki belgesi kapsamındaki faaliyetlere ilişkin; izin, uygunluk ve yetki belgesi bulunanlar ile izin, uygunluk ve yetki belgesi başvurusu, tadili veya süre uzatımına ilişkin talepleri olanlardan amme alacaklarını güvence altına almak için 50 milyon Türk Lirasına kadar teminat alabileceği, istenilen teminatı vermeyenlerin faaliyete ilişkin belgeleri teminat verilinceye kadar askıya alınacağı belirlenmiştir. Bu düzenleme 1 Ocak 2024 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.
“Kayıtlı Elektronik Posta Sistemine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 13 Aralık 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmış olup[35] bu Yönetmelik ile KEP hesabı başvurusu yapılırken başvuru sahibi gerçek kişilerin kimlik bilgilerini güvenli elektronik imza ile doğrulaması imkanı getirilmiştir. Bununla birlikte kayıtlı elektronik posta hizmet sağlayıcılarının (KEPHS) KEP hesabının kullanıma kapatılması veya kapatılmasından sonra yeniden açma taleplerinde hesap sahibinin, işlem yetkilisinin veya sözleşme ya da taahhütname ile kapatma talebinde bulunma yetkisi verilenlerin kimlik bilgilerini elektronik ortamda Kimlik Doğrulama Yönetmeliği hükümlerine göre doğrulayarak da alınabilmesine imkan getirilmiştir. Yönetmelikte yer alan hükümlerin yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.
“6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 68 inci ve Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliğinin 6 ncı Maddelerinde Yer Alan Parasal Sınırların Artırılmasına İlişkin Tebliğ” 01/01/2023 tarihinde yürürlüğe girmek üzere 16/12/2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. İlgili tebliğ ile 2023 yılı için tüketici hakem heyetlerine yapılacak başvurularda parasal sınır değeri 66.000 TL Türk Lirası olarak belirlenmiştir. Bu sınırın altında kalan uyuşmazlıklar bakımından İl veya İlçe Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru yapılabilecektir[36]. Yapılan bu artırım 2022 yılında ikinci defa olmak ile birlikte, 2022 yılı için yeniden değerleme oranı olarak tespit edilen % 122,93 oranı dikkate alınarak hesaplanmıştır.
Yine aynı tarihte Resmi Gazete’de yayımlanan[37] “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 77nci Maddesine Göre 2023 Yılında Uygulanacak Olan İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ” ile 2023 yılı için, 2022 yılı için yeniden değerleme oranı olarak tespit edilen % 122,93 oranı dikkate alınarak Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da yer alan idari para cezaları artırılmıştır.