Araçta meydana gelen değer kaybı zararlarının talep edilebilmesi için, talep edebilecek olan kişilerin kusursuz olması veya tam kusurlu olmaması gerekmektedir. Kazada, aracında değer kaybı meydana gelen kişi kusursuz olmasa dahi, tam kusurlu değilse kusur durumlarına ve oranlarına göre karşı yan ya da karşı yanın ZMMS sigorta poliçesinin bulunduğu sigorta şirketinden zararını kusur oranında talep edebilir.
Örnek vermek gerekirse; A ile B aracı arasında meydana gelen kazada trafik kurallarını ihlal eden, A aracının sürücüsünün %25, B aracının sürücüsünün %75 kusurlu olduğu kabul edildiğinde, A aracının maliki, aracında meydana gelen değer kaybı zararının %75’ini B aracının sürücüsü, maliki veya ZMMS poliçesinin bulunduğu sigorta şirketinden, B aracının sürücüsü de zararının %25’i oranında A aracının sürücüsü, maliki veya ZMMS poliçesinin bulunduğu sigorta şirketinden ve teminatı aştığı takdirde, ihtiyari mali mesuliyet teminatı bulunuyorsa kasko poliçesinden talep edebilir.
KTK’nun 81. maddesine işlerlik kazandırmak amacı ile tarafların kaza esnasında kendi aralarında tanzim ettikleri tutanak esas alınmakta ve Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi (“Tramer”), kaza tespit tutanağı uygulamasında taraflara kusur dağılımı yapılmaktadır. Ancak bu kusur dağılımı sigorta şirketleri arasında sadece 3 çeşit olarak %0, %50 ve %100 oranları üzerinden yapılmaktadır. Gerek tahkim gerekse adli yargı sürecinde tarafların kusur oranlarına itiraz etmeleri halinde, bu oranların tespit edilmesi için bilirkişi incelemesi yaptırılmaktadır[1].
Ancak meydana gelen kazada, sürücü tam kusurlu olursa araçta değer kaybı meydana gelse dahi bu zarar karşı yan ya da onun sigortacısından talep edilemeyecektir. Yine tam kusurlu olan taraf, değer kaybı zararını kendi ZMMS veya kasko poliçesinin bulunduğu sigorta şirketinden talep edememektedir. Zarar görenin, bu zararını kendi ZMMS poliçesinin bulunduğu sigorta şirketinden talep edememesinin sebebi, ZMMS’nın kural olarak üçüncü kişilere verilen zararları teminat altına almasıdır. Kasko sigortası ise, sigorta ettirenin kendi kusuruyla meydana gelen doğrudan zararları teminat altına almakta ise de, Yargıtay kararları gereğince kasko sigortacısının açıkça teminat almadığı durumlarda değer kaybından sorumlu olmadığı kabul edilmektedir[2].
Ayrıca belirtmek gerekir ki, tek taraflı kaza neticesinde meydana gelen değer kaybı zararları, kasko poliçesinin teminatı kapsamında bulunmadığı için sigorta şirketlerinden talep edilememektedir.
Ancak filo kiralama şirketlerine ait araçlarda meydana gelen kazalarda, kiralama şirketine ait araç sürücüsü kusurluysa, şirketler aracı kiraladığı şirket veya şahıslardan sürücünün kusuru oranında değer kaybı zararını aralarında imzalanan kira sözleşmesine ilişkin hükümlere dayanarak talep edebilirler.
Araç değer kaybı ile ilgili Araç Değer Kaybı Nasıl Talep Edilir? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Yazı dizimin devamında Araç Değer Kaybı Zararının Uygulamadaki Sorunları ve Çözüm Önerileri başlıklı yazımız yer almaktadır.
Yazar: Sinem SENCER / Avukat
[1] “Erdost Balcı, Hakan Tokbaş, İsmet Demirağ, Sorularla Araç Değer Kaybı (Dilekçe ve Karar Örnekleri İle), Aristo Yayınevi, İstanbul, Mayıs 2017, s. 21”
[2] “BALCI, TOKBAŞ, DEMİRAĞ, s.52 vd.; Yargıtay 17. HD. 2014/10891 E. 2016/9161 K. sayılı, 20.10.2016 tarihli kararı, https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/”
Araçta meydana gelen değer kaybı zararlarının talep edilebilmesi için, talep edebilecek olan kişilerin kusursuz olması veya tam kusurlu olmaması gerekmektedir. Kazada, aracında değer kaybı meydana gelen kişi kusursuz olmasa dahi, tam kusurlu değilse kusur durumlarına ve oranlarına göre karşı yan ya da karşı yanın ZMMS sigorta poliçesinin bulunduğu sigorta şirketinden zararını kusur oranında talep edebilir.
Örnek vermek gerekirse; A ile B aracı arasında meydana gelen kazada trafik kurallarını ihlal eden, A aracının sürücüsünün %25, B aracının sürücüsünün %75 kusurlu olduğu kabul edildiğinde, A aracının maliki, aracında meydana gelen değer kaybı zararının %75’ini B aracının sürücüsü, maliki veya ZMMS poliçesinin bulunduğu sigorta şirketinden, B aracının sürücüsü de zararının %25’i oranında A aracının sürücüsü, maliki veya ZMMS poliçesinin bulunduğu sigorta şirketinden ve teminatı aştığı takdirde, ihtiyari mali mesuliyet teminatı bulunuyorsa kasko poliçesinden talep edebilir.
KTK’nun 81. maddesine işlerlik kazandırmak amacı ile tarafların kaza esnasında kendi aralarında tanzim ettikleri tutanak esas alınmakta ve Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi (“Tramer”), kaza tespit tutanağı uygulamasında taraflara kusur dağılımı yapılmaktadır. Ancak bu kusur dağılımı sigorta şirketleri arasında sadece 3 çeşit olarak %0, %50 ve %100 oranları üzerinden yapılmaktadır. Gerek tahkim gerekse adli yargı sürecinde tarafların kusur oranlarına itiraz etmeleri halinde, bu oranların tespit edilmesi için bilirkişi incelemesi yaptırılmaktadır[1].
Ancak meydana gelen kazada, sürücü tam kusurlu olursa araçta değer kaybı meydana gelse dahi bu zarar karşı yan ya da onun sigortacısından talep edilemeyecektir. Yine tam kusurlu olan taraf, değer kaybı zararını kendi ZMMS veya kasko poliçesinin bulunduğu sigorta şirketinden talep edememektedir. Zarar görenin, bu zararını kendi ZMMS poliçesinin bulunduğu sigorta şirketinden talep edememesinin sebebi, ZMMS’nın kural olarak üçüncü kişilere verilen zararları teminat altına almasıdır. Kasko sigortası ise, sigorta ettirenin kendi kusuruyla meydana gelen doğrudan zararları teminat altına almakta ise de, Yargıtay kararları gereğince kasko sigortacısının açıkça teminat almadığı durumlarda değer kaybından sorumlu olmadığı kabul edilmektedir[2].
Ayrıca belirtmek gerekir ki, tek taraflı kaza neticesinde meydana gelen değer kaybı zararları, kasko poliçesinin teminatı kapsamında bulunmadığı için sigorta şirketlerinden talep edilememektedir.
Ancak filo kiralama şirketlerine ait araçlarda meydana gelen kazalarda, kiralama şirketine ait araç sürücüsü kusurluysa, şirketler aracı kiraladığı şirket veya şahıslardan sürücünün kusuru oranında değer kaybı zararını aralarında imzalanan kira sözleşmesine ilişkin hükümlere dayanarak talep edebilirler.
Araç değer kaybı ile ilgili Araç Değer Kaybı Nasıl Talep Edilir? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Yazı dizimin devamında Araç Değer Kaybı Zararının Uygulamadaki Sorunları ve Çözüm Önerileri başlıklı yazımız yer almaktadır.
Yazar: Sinem SENCER / Avukat
[1] “Erdost Balcı, Hakan Tokbaş, İsmet Demirağ, Sorularla Araç Değer Kaybı (Dilekçe ve Karar Örnekleri İle), Aristo Yayınevi, İstanbul, Mayıs 2017, s. 21”
[2] “BALCI, TOKBAŞ, DEMİRAĞ, s.52 vd.; Yargıtay 17. HD. 2014/10891 E. 2016/9161 K. sayılı, 20.10.2016 tarihli kararı, https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/”