1. Anonim Şirket

• Türkiyedeki şirketlerin yaklaşık %82’si limited şirket iken; %13’ü anonim şirkettir.
• Anonim şirketler, sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan, borçlarından yalnızca malvarlığıyla sorumlu bulunan şirkettir.
• Tek pay sahipli anonim şirket kurulabilir. Gerçek ve tüzel kişiler pay sahibi olabilir.
• Kural olarak payların devri için genel kurul onayına ihtiyaç yoktur. Pay sahipleri serbestçe ellerindeki payları başkalarına devredebilirler.
• Anonim şirketler payları halka arz olunabilen ve payları borsada işlem görebilen tek şirket türüdür.
• Anonim şirketin “Genel Kurul” ve “Yönetim Kurulu” olmak üzere 2 organı vardır.
   
• Genel Kurul: Tüm pay sahiplerinin temsil edildiği, şirkete dair önemli kararları almaya (örn. Esas sözleşmenin değiştirilmesi, yönetim kurulunun seçilmesi, şirketin feshi vb.) münhasıran yetkili organdır.
• Yönetim Kurulu: Temelinde şirketin yönetimi ve temsili ile görevli olan organdır. Yönetim kurulu tek üyeden de oluşabilir[1].
  ​
• Sicil işlemleri MERSİS üzerinden gerçekleştirilir ve buna ilişkin sicil kayıtları bu sistemde tutulur.
• Tescil edilen ticari işletmeler ile ticaret şirketleri ve bunların şubelerine, tescilleri ile birlikte MERSİS numarası verilir. MERSİS numarası, münhasıran bunlara özgülenmiş numaralar olup değiştirilemez. Şubelerin veya diğer diğer yerel birimlerin MERSİS numarası, merkezin MERSİS numarasına sıra numarası eklenerek üretilen numaralardan oluşur.
• Ticaret Sicili Yönetmeliği uyarınca, bir anonim şirketin kuruluşunun tesciline ilişkin başvuru, Bakanlığın izniyle kurulacak olan anonim şirketlerde iznin alınmasını, diğer anonim şirketlerde kurucuların tamamının şirket sözleşmesinde yer alan imzalarının noterce onaylanmasını veya müdürlükte huzurda imzalanmasını izleyen otuz gün içerisinde yapılır. Başvuru esnasında müdürlüğe verilecek belgeler Ticaret Sicili Yönetmeliğin 69. Maddesinde sıralanmıştır.

• Ticaret unvanlarının belirlenmesinde “Ticaret Unvanları Hakkında Tebliğ” yol gösterici olabilir.

Tebliğ’e göre;

• İşletme konusu şirket türünü gösteren ibareler Türkçe olmak kaydıyla ticaret unvanı serbestçe belirlenebilir.
• Anonim ve Limited şirketlerin ticari unvanında işletme konularından en az birisinin yer alması zorunludur. İşletme konusunu gösteren ibarelerde kısaltma yapılamaz.
• Ticaret sicilinden silinen bir ticaret unvanı, unvanın silinmesine ilişkin ilanın Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlandığı tarihten itibaren beş yıl geçmedikçe başka bir tacir adına yeniden tescil edilemez.
• İltibas tehlikesine ilişkin, bir ticaret unvanı, Türkiye’nin herhangi bir sicil müdürlüğüne daha önce tescil edilmiş bulunan diğer bir unvandan ayırt edilmesi için gerekli olan ek yapılmadan tescil edilemez. Örneğin,
  • “A İnşaat Otomotiv Tekstil Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi” ticaret unvanı daha önce tescil edilmiş ise, “A İnşaat Tekstil Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi” ticaret unvanı ayırt edici ek yapılmadan tescil edilemez.
  • “ B İnşaat Otomotiv Sanayi Anonim Şirketi” ticaret unvanı daha önce tescil edilmiş ise, “B Turizm İnşaat Sanayi Anonim Şirketi” ticaret unvanı ayırt edici ek yapılmadan tescil edilebilir.
  • “C Turizm Limited Şirketi” ticaret unvanı daha önce tescil edilmiş ise, “C Turizm Anonim Şirketi” ticaret unvanı ayırt edici ek yapılmadan tescil edilemez.

2. Anonim Şirket Kuruluş

Türk Ticaret Kanunu’nun 332. maddesi gereğince,

“Tamamı esas sözleşmede taahhüt edilmiş bulunan sermayeyi ifade eden esas sermaye ellibin Türk Lirasından ve sermayenin artırılmasında yönetim kuruluna tanınmış yetki tavanını gösteren kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan halka açık olmayan anonim şirketlerde başlangıç sermayesi yüzbin Türk Lirasından aşağı olamaz…”

Bununla birlikte Özel kanunlarda aksine hüküm bulunmadıkça anonim şirketler en az 50.000.-TL. sermaye ve asgari 1 ortak ile kurulmalıdır.

Türk Ticaret Kanunu’nun 335. maddesi gereğince,

“Şirket, kurucuların, kanuna uygun olarak düzenlenmiş bulunan, sermayenin tamamını ödemeyi, şartsız taahhüt ettikleri, imzalarının noterce onaylandığı esas sözleşmede, anonim şirket kurma iradelerini açıklamalarıyla kurulur. ‘’

• Esas  Sözleşme

1. Esas sözleşmenin yazılı şekilde yapılması ve bütün kurucuların imzalarının noterce onaylanması şarttır.
2. Esas sözleşmeye aşağıdaki hususlar yazılır:

a) Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunacağı yer.

b) Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde şirketin işletme konusu.

c) Şirketin sermayesi ile her payın itibarî değeri, bunların ödenmesinin şekil ve şartları. d) Pay senetlerinin nama veya hamiline yazılı olacakları; belirli paylara tanınan imtiyazlar; devir sınırlamaları.

e) Paradan başka sermaye olarak konan haklar ve ayınlar; bunların değerleri; bunlara karşılık verilecek payların miktarı, bir işletme ve ayın devir alınması söz konusu olduğu takdirde, bunların bedeli ve şirketin kurulması için kurucular tarafından şirket hesabına satın alınan malların ve hakların bedelleriyle, şirketin kurulmasında hizmetleri görülenlere verilmesi gereken ücret, ödenek veya ödülün tutarı.

f) Kurucularla yönetim kurulu üyelerine ve diğer kimselere şirket kârından sağlanacak menfaatler.

g) Yönetim kurulu üyelerinin sayıları, bunlardan şirket adına imza koymaya yetkili olanlar.

h) Genel kurulların toplantıya nasıl çağrılacakları; oy hakları.

ı) Şirket bir süre ile sınırlandırılmışsa, bu süre.

i) Şirkete ait ilanların nasıl yapılacağı.

j) Pay sahiplerinin taahhüt ettiği sermaye paylarının türleri ve miktarları.

k) Şirketin hesap dönemi.

3. İlk yönetim kurulu üyeleri esas sözleşme ile atanır.

ÖNEMLİ: Anonim Şirket kuruluş işleminde öncelikli olarak; Mersis’ten başvuru yapılarak talep nosu ile mersis'ten randevu alınmalıdır. Randevu günü ve saatinde bölge temsilciğinde hazır bulunulması gerekmektedir.

1. Dilekçe (https://www.ito.org.tr/tr/hizmetler/ticaret-sicili-islemleri/tescil-islemleri/anonim-sirketler)

Şirket yönetim kurulu veya temsile yetkili üyeler tarafından imzalanmalı, vekaleten imzalanmış ise vekaletin aslı veya onaylı sureti eklenmeli, Şirketin bağlı olacağı vergi dairesi belirtilmeli, ekindeki evrak dökümünü içermelidir. Dilekçede şirketin ünvanı sermayesi merkezi açılış tarihi ve bu tarihteki gerçek faaliyetinin konusu NACE koduyla birlikte açıkça gösterilmeli ve bu bilgilerin doğru olduğu aksinin tespit edilmesi durumunda sorumluluğun dilekçeyi imzalayan kişi ya da kişilere ait olduğu yazılmalıdır.

2. Oda kayıt beyannamesi (Yetkililerce İmzalanmalı – ortakların resimleri bulunmalıdır)
3. Yabancı ortak var ise 1 nüsha Kuruluş bildirim formu
4. Yabancı uyruklu gerçek kişi ortakların tercüme edilmiş noter onaylı pasaport suretleri,vergi dairesinden alınacak vergi numarası veya yabancılara mahsus kimlik numaralarını gösteren belge ayrıca Türkiye'de ikamet ediyor ise noter onaylı ikamet tezkeresi
5. Mersis’ten hazırlanmış ana sözleşme ortaklar tarafından imzalanacaksa, ortaklar randevu saatinde ilgili birimde hazır bulunmalıdır. Sözleşme vekaleten imzalanacaksa, ıslak imzalı vekaletnamenin ibrazı halinde ortakların Müdürlüğe gelmelerine gerek yoktur, vekalet verilen kişinin gelmesi yeterlidir.
6. Ortaklar dışındaki şirketi temsile yetkili kişilerin imza beyannameleri Müdürlüğümüzde veya Müdürlüğümüze gönderilmek üzere diğer müdürlüklerde düzenlenebileceği gibi noterde de düzenlenebilecektir.
7. Sermayenin on binde dördünün Rekabet Kurumu payının Oda veznesine yatırılması gerekmektedir.
8. Pay bedellerinin kanunda veya anasözleşmede belirtilen en az tutarın ödendiğine ilişkin açılan banka hesabına para yatıran şirket ortaklarının adı, soyadı / ünvanı ile her ortağın yatırdığı tutarların ve toplam yatırılan  tutarın gösterileceği banka mektubu (Şirket sermayesinin tamamının yahut bir kısmının nakden taahhüt edilmesi halinde,  nakden taahhüt edilen payların itibari değerinin en az  ¼’ünün tescilden önce, kalan kısmının ise şirketin tescilini izleyen yirmi dört ay içinde ödenmesi gerekmektedir.) Tek başına dekont kabul edilmemektedir.
9. Şirkete konulan ayni sermaye ile kuruluş sırasında devralınacak işletmeler ve ayınların değerinin tespitine ilişkin mahkemece atanan bilirkişi tarafından hazırlanmış değerlemeye ilişkin bilirkişi raporu ile mahkemenin bilirkişi atama yazısının aslı veya onaylı suretleri
10. Konulan ayni sermaye üzerinde herhangi bir sınırlamanın olmadığına dair ilgili sicilden alınacak yazı aslı
11. Ayni sermaye olarak konulan taşınmazın, fikri mülkiyet haklarının ve ayınların kayıtlı bulundukları sicillere şerh verildiğini gösteren belge aslı
12. Ayın ve işletmelerin devir alınmasına ilişkin olanlar da dahil olmak üzere, kurulmakta olan şirket ile kurucular ve diğer kişilerle yapılan ve kuruluşla ilgili olan sözleşmeler
13. Kuruluşu Bakanlık veya diğer resmi kurumların iznine veya uygun görüşüne tabi olan şirketler için bu izin veya uygun görüş yazı aslı
14. Pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyelerinin görevi kabul ettiklerine ilişkin belge. Bu belgede yerleşim yeri, uyruğu, T.C. vatandaşı ise kimlik numarası, yabancı uyruklu ise vergi numarası veya yabancılara mahsus kimlik numarası belirtilmeli, yabancı uyruklu ise ekinde onaylı pasaport sureti ve ikameti Türkiye'de olan yabancı uyruklu için noter onaylı ikamet tezkeresi eklenmelidir.
15. Tüzel kişinin yönetim kuruluna seçilmesi halinde, tüzel kişi ile birlikte ve tüzel kişi adına, kendisi tarafından belirlenen gerçek kişinin adı-soyadı, adresi, uyruğu ve T.C. Kimlik numarasını (yabancı uyruklularda vergi numarası veya yabancılara mahsus kimlik numarası) içerecek şekilde alınmış tüzel kişi yönetim kurulu üyesinin yetkili organ kararının noter onaylı örneği (Tüzel kişiliğin yabancı uyruklu olması halinde, bu kararın şirketin tabi bulunduğu ülkedeki Türk Konsolosluğu tarafından veya Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre onaylanmış ve bunların noter onaylı Türkçe çevirilerinin yapılmış olması gereklidir) ile tüzel kişi adına yabancı uyruklu bir gerçek kişi belirlenmesi ve bu yabancı uyruklu gerçek kişinin de Türkiye’de ikamet ediyor olması  halinde, ikamet tezkeresi ve Türkçe tercümeli noter tasdikli pasaport sureti
16. Yönetim kurulu üyesinin yabancı uyruklu tüzel kişi olması halinde tüzel kişinin güncel sicil kayıtlarını içeren belge ( Bu belgenin, şirketin tabi bulunduğu ülkedeki Türk Konsolosluğu veya  Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre onaylanmış ve bunların noterden onaylı Türkçe çevirilerinin de yaptırılmış olması gerekir.) Yabancı uyruklu tüzel ortak / tüzel yetkili var ise esas mukavelede vergi numarası belirtilmelidir.
17. Reşit olmayan şirket ortağının anne ve babasının ya da anne/babadan herhangi birisinin şirkete ortak olması halinde reşit olmayan ortak için mahkemeden alınmış kayyum atama kararı
18. Gümrük müşavirliği şirketlerinde ortakların ve dışarıdan atanan gümrük işlemlerinde yetkili müdürlerin noter tasdikli gümrük müşavirliği izin belgesi ibraz edilmelidir. Yetkilendirilmiş Gümrük müşavirliği şirketlerinde ise ortakların Gümrük müsteşarlığından alınmış  noter onaylı YETKİ BELGESİ ibraz edilmeli
19. Kurulacak şirketin kurucuları arasında belediyeler ve diğer mahalli idareler ile bunların kurdukları birliklerin bulunması halinde bu kuruluşların iştirakine izin veren Cumhurbaşkanı kararının bir örneği

ibraz edilmelidir.

Anonim Şirket kuruluş işlemlerinde aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir:

• Ana sözleşmede tüm ortak, yönetim kurulu üyeleri ve müdürlerin ad ve soyadı yanında yerleşim yeri, vatandaşlıkları ve Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaraları (yabancı uyrukluların vergi numarası veya yabancılara mahsus kimlik numarası) belirtilecektir.
• Şayet tek pay sahipli anonim şirket kuruluşlarında, birden fazla pay sahibi bulunan anonim şirket kuruluşlarında istenen evrak ile müracaat edilmelidir. Ayrıca bir belge talep edilmemektedir.

B. KRİPTO PARA PLATFORMUNUN KURULMASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER

Kripto para platformlarına aynı zamanda kripto para borsa şirketleri de denilmektedir. Kripto paralara ilişkin birtakım düzenlemeler olmakla birlikte yürürlükteki mevzuatta kripto para borsalarına ilişkin özel bir düzenleme bulunmamakta olup bu nedenle süreç genel hükümlere göre ilerlemektedir.

• Uygulamada Kripto Para Platform Şirketlerinin Sözleşmeleri?

• Kripto para borsaları üyelik esasıyla çalışmaktadır.
• Üyelik esnasında kullanım ya da üyelik sözleşmesi akdedilmektedir. İşbu sözleşme uzaktan/ elektronik olarak akdedilmektedir. 

• Kripto Para Platform Şirketlerinin Asli Faaliyetleri?

1. Alış
2. Satış
3. Saklama/barındırma
4. Transfer/aktarım
4. Dönüştürme

• Kripto Para Platform Şirketleri ile Hesap Sahipleri Arasındaki Hukuki İlişki

Uygulamada, kripto para borsalarının genellikle hesap sahibi müşteriler hesabına fakat şirket tüzel kişiliği adına – dolaylı temsil yoluyla – kripto para alım satımına aracılık ettiği belirtilmektedir[2] .

Kripto para platform şirketleri ile hesap sahipleri arasındaki ilişkinin tespit edilmesinde sözleşmesel esaslar aşağıdaki şekilde ayrıştırılabilir:

• Kripto para platformlarının sadece alış/satışa aracılık edip işlem tarafı olmazsa, simsarlık sözleşmesi,
• Kripto para platformlarının kullanıcı adına ve hesabına alış/satış yaparsa vekâlet sözleşmesi,
• Kripto para platformları kendi adına ve kullanıcı hesabına alış/satış yaparsa komisyon sözleşmesi imzalanır[3].

Uygulamada benimsenen görüşe göre; kripto para platformları ile kullanıcılar arasında akdedilen sözleşmeler kapsamında; kripto para platformları kendi adına ve fakat kullanıcıları hesabına kripto para alım/ satımı yapmaktadır[4]. Bu nedenle kripto para platformları ile kullanıcılar arasındaki sözleşme ilişkisine de Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan komisyon sözleşmesine ilişkin hükümler uygulanacak; komisyon sözleşmesine ilişkin Kanun hükümleri uyarınca bu hükümlerde düzenleme alanı bulmayan konularda da yine Türk Borçlar Kanunu’nun vekalet sözleşmesine ilişkin hükümleri uygulama alanı bulacaktır[5].  

• Kripto Para Platform Şirketi Kurulumu

Kripto para platformu niteliğindeki şirketlerin kurulumu için BDDK’dan izin alınmasının gerekip gerekmediği hususunda Mali Müşavir Evren Özmen tarafından yapılan araştırma sonucu aşağıdaki gibidir: 

(Aşağıda yer verilen bilgiler MM Evren Özmen’in 14.12.2019 tarihinde BDDK’ya CİMER üzerinden yapmış olduğu başvuru ve BDDK’nın 03.01.2020 tarihli verilen cevaplarının özetini içermektedir).

“BDKK tarafından yapılan 25/11/2013 tarihli ve 2013/32 sayılı Basın Açıklamasında,

• “…Herhangi bir resmi ya da özel kuruluş tarafından ihraç edilmeyen ve karşılığı için güvence verilmeyen bir sanal para birimi olarak bilinen Bitcoin’in, mevcut yapısı ve işleyişi itibarıyla 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun (6493 sayılı Kanun) kapsamında elektronik para olarak değerlendirilmediği, bu nedenle de söz konusu Kanun çerçevesinde gözetim ve denetiminin mümkün görülmediği,

• Bitcoin ve benzeri sanal paralar ile gerçekleştirilen işlemlerde tarafların kimliklerinin bilinmemesinin, söz konusu sanal paraların yasadışı faaliyetlerde kullanılması için uygun bir ortam yarattığı, ayrıca Bitcoin’in, piyasa değerinin aşırı oynak olabilmesi, dijital cüzdanların çalınabilmesi, kaybolabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak kullanılabilmesi gibi risklerin yanı sıra yapılan işlemlerin geri döndürülemez olmasından dolayı operasyonel hatalardan ya da kötü niyetli satıcıların suistimalinden kaynaklı risklere de açık olduğu,

İfade edilmiştir.

Finansal İstikrar Komitesi tarafından 11.01.2018 tarih ve 2018/1 sayılı Basın Açıklaması ile;

• Kripto paraların ülkemizde yasal bir dayanağının olmadığı ve bu kapsamda gerçekleştirilen işlemlerin herhangi bir resmi otoritenin güvencesi altında olmadığı,
• Kripto paraların (en bilinen örneğiyle Bitcoin), piyasa değerinin aşırı oynak olabilmesi, dijital cüzdanların çalınabilmesi, kaybolabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak kullanılabilmesi gibi olumsuz özelliklere sahip olduğu,
• Kripto para ihraç edecek girişimlerin başlangıç sermayesi elde etmeye dönül uygulamaları genellikle herhangi bir düzenleme ve gözetim kapsamında yapılmadığından dolandırıcılık için uygun bir zemin oluşturduğu,
• Kripto paranın dolaşımda olduğu piyasanın herhangi bir resmi otorite ya da garantör kurum tarafından denetlenme imkanı olmadığından, bazı kişilerce yatırım aracı olarak görülen kripto paranın aynı zamanda yasadışı faaliyetlerde de kullanılabileceğinin göz önünde bulundurulması gerektiği,
• Tüm bu sebeplerle, kripto paralar ile ilgili işlem yapan kişilerin herhangi bir zarara uğramamaları için dikkatli olmaları ve kripto paralar ile ilgili işlem yaptıklarında bahsi geçen olumsuzluklarla karşılaşabileceklerinin farkında olmaları gerektiği,

İfade edilmiştir.

Son olarak, 6493 sayılı Kanun ve alt düzenlemelerinde kripto paralara ilişkin olarak herhangi bir hüküm yer almadığı dikkate alındığında, bu aşamada kripto paraların düzenlenmesi ve denetimi Kurumumuz görev alanına girmemektedir”

denilmiştir[6].

KRİPTO PARA BORSASINA MASAK DENETİMİ GETİRİLDİ Mİ?

Kripto Paralara ilişkin mevzuat alanında ilk düzenleme olarak, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından 16 Nisan 2021 tarih ve 31456 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmasına Dair Yönetmelik ile birlikte ilk kez “kripto varlık” tanımı yapılmıştır.

1 Mayıs 2021 tarih ve 31471 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Cumhurbaşkanı kararı ile kripto varlık hizmet sağlayıcılar MASAK yükümlüsü oldu. Ayrıca, Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), kripto varlık hizmet sağlayıcıları için bir rehber yayınladı. Rehber, kara paranın takibi konusunda yükümlü kuruluşlar arasına dahil edilen kripto para platformlarının uyacağı kuralları içeriyor. Rehbere göre, kripto para platformları, şüpheli işlemleri, en geç 10 iş günü içinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise derhal MASAK'a bildirecek. Şüpheli işlemlerde tutar gözetmeksizin ve toplamı 75 bin lirayı aşan her işlemde kimlik tespiti yapacak.

Dünyada kripto varlık düzenlemelerinin odak noktası terör finansmanı ve kara para aklamanın engellenmesi olduğu için regülasyon çalışmalarına öncelikle MASAK tarafında başlandığı tartışılıyor. Kripto para düzenlemelerine ilişkin bir sonraki düzenlemenin durak Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının tanımının yapıldığı, bu kişi ve kurumları izne ve standarda bağlayan bir mevzuat düzenlemesi olacağı öngörülüyor.

Bilgi ve değerlendirmelerinize sunulur.