1 Aralık 2021 tarihli ve 31676 sayılı Resmi Gazete’de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (“Banka”) tarafından iki düzenleme yayımlanmıştır:

1.Ödeme Hizmetleri Ve Elektronik Para İhracı İle Ödeme Kuruluşları Ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”)

2.Ödeme Ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri İle Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ (“Tebliğ”)

Böylece 27/6/2014 tarihli ve 29043 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Yönetmelik ile 27/6/2014 tarihli ve 29043 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemlerinin Yönetimine ve Denetimine İlişkin Tebliğ yürürlükten kaldırılmıştır.

Yönetmeliğin ve Tebliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla faaliyette bulunan kuruluşlar, Yönetmelik ve Tebliğ ile getirilen düzenlemelere 1 Aralık 2022’ye kadar uyum sağlamakla yükümlü kılınmıştır.

Öte yandan, 22 Ocak 2022 tarihli ve 31727 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile 1 Aralık 2021 tarihli ve 31676 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmeliğin “Asgari özkaynak yükümlülüğü ve mesleki sorumluluk sigortası” başlıklı 33. maddesinde yer alan asgari öz kaynak tutarları, 01.04.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere değiştirilmiştir.

Bilgi notunun I. bölümünde Yönetmelikle getirilen düzenlemelere, II. bölümünde Yönetmeliğin yayım tarihinden önce lisans başvurusunda bulunmuş olan şirketlerin izleyeceği yol haritasına, III. bölümünde ise Ödeme Ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri İle Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ ile getirilen düzenlemelere yer verilmiştir.

I.BÖLÜM

A.FAALİYET İZNİNE İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜKLER

• Faaliyet izni başvurusu yapmak isteyen kişilerin tamamlaması gereken 3 aşama öngörülmüştür:

1. Ticaret unvanının ticaret siciline tescil edilmesinden önce Bankaya bildirim yapması ve başvuru ücreti olan 500 bin Türk Lirasının ve buna ilişkin ödenmesi gereken ilgili kanuni yükümlülüklerin Bankaca belirlenen hesaba yatırılması
2. İstihbari İnceleme Aşaması
3. Nihai Onay Aşaması

• Birinci aşamanın tamamlanması ve Banka tarafından başvurunun yapıldığına ilişkin bir belgenin başvuru sahibine tebliğ edilmesinden takip eden 6 ay içerisinde Bankaya yapılacak başvuru ile “istihbari inceleme aşaması”na geçilecektir.
• İstihbari inceleme aşamasının Banka tarafından onaylanması durumunda, onaya ilişkin yazılı bildirimin yapılmasından sonra en geç 120 gün içerisinde Bankaya nihai onay aşaması için başvuru yapılır. (Banka bu süreyi altmış günü geçmeyecek şekilde uzatabilir)
• İstihbari inceleme aşamasına ve nihai onay aşamasına ilişkin bilgi ve belgelerdeki eksikliklerin giderilmesi için Banka tarafından verilen süre tebliğ tarihinden itibaren 6 aydır. Bu süre içinde eksikliklerin giderilmemesi halinde ise faaliyet izni başvurusu geçersiz hale gelecektir.
• Faaliyet izni başvurusunda bulunan şirketin, her türlü muvazaadan ari ödenmiş sermaye tutarlarının ise aşağıdaki şekilde olması gerektiği belirlenmiştir:
• Fatura ödeme kuruluşları için en az 1 milyon Türk Lirası,
• Ödeme kuruluşları için en az 2 milyon Türk Lirası,
• Elektronik para kuruluşları için ise en az 5 milyon Türk Lirası.

• Bankaca başvurunun olumlu olduğuna karar verilmesi halinde, başvuru sahibi şirkete nihai onay verilebilir ve nihai onayın verilmesi ile faaliyet izni verilmiş olur.
• Banka, faaliyet iznini belirli sınırlar dâhilinde geçerli olacak şekilde vermeye de yetkilidir.
• Faaliyet izni verilen kuruluş faaliyete başladığı tarihten itibaren 10 gün içinde faaliyete başladığına dair Bankaya bildirimde bulunmalıdır.
• Faaliyet izni almış olan kuruluşun gerçek kişi nitelikli pay sahipleri ile kontrolü elinde bulunduran gerçek kişilere ait arşiv kaydını içeren güncel adli sicil belgelerinin 2 yılda bir Bankaya ibraz edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.

B.ASGARİ ÖZKAYNAK VE MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASI

Kuruluşlar için asgari öz kaynak tutarları Banka, bu tutarları yüzde elli oranında artırmaya yetkilidir.)

• Fatura ödeme kuruluşları için
• Ödeme kuruluşları için
• Elektronik para kuruluşları için 

22.01.2022 tarihli 31727 sayılı Resmi Gazete ile “Asgari özkaynak yükümlülüğü ve mesleki sorumluluk sigortası” başlıklı 33. maddesinde yer alan asgari öz kaynak tutarları, 01.04.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. 

• Fatura ödeme kuruluşları için
• Ödeme kuruluşları için
• Elektronik para kuruluşları için Münhasıran
• Mesleki sorumluluk sigortası ve bulundurulması gereken teminat tutarı, ilk 100 bin müşterinin ardından her 100 bin yeni müşteri için 500 bin Türk Lirası tutarında artırılır. Banka, bu tutarı yüzde elli oranına kadar artırmaya yetkilidir.

C.FONLARIN KORUNMASI VE TEMİNAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Ödeme Fonlarının Ve Elektronik Para Karşılığı Toplanan Fonların Korunması

• Kuruluşun ödeme fonlarının diğer fonlardan ayrıştırarak takip etmek ve sadece ödeme işleminin gerçekleştirilmesi amaçlarıyla bir banka nezdinde ödeme fonları koruma hesabı açması gerektiği öngörülmüştür.
• Koruma hesaplarında bulunan ödeme fonları için, koruma hesabının bulunduğu bankada gecelik vadede nemalandırılma imkânı tanınmıştır.
• Kuruluş, ödeme fonları koruma hesaplarında bulunan fonlara ilişkin kendi kayıtları ile bankadan alınacak hesap ekstrelerini günlük olarak karşılaştırarak her iş günü bir önceki iş gününe ait kayıtların teyidini sağlamakla ve kayıtlar arasında önemli bir uyumsuzluğun bulunması durumunda Bankayı derhal bilgilendirmekle yükümlü kılınmıştır.
• Kuruluşun, sadece tedavüldeki elektronik para tutarına ilişkin fonların tutulacağı fonların korunması amacıyla bir banka nezdinde, elektronik para koruma hesabı açacağı öngörülmüştür.
• Düzenlemede dikkat çeken husus; ödeme fonlarının, koruma hesabının bulunduğu bankada gecelik vadede nemalandırılma imkânının getirilmesi fakat aynı imkânın elektronik para koruma hesapları için düzenlenmemiş olmasıdır.

Koruma Hesaplarındaki Fonların Bloke Edilmesi Ve Teminatlar

• Ödeme fonları koruma hesapları ile elektronik para koruma hesapları, fon sahiplerinin haklarının tazmin edilmesi ve kuruluşun Kanundan kaynaklanan yükümlülüklerinin yerine getirilmesini teminen ilgili banka tarafından bloke edilmek üzere Kuruluş, Banka nezdinde teminat bulundurmak zorundadır. Bu kapsamda kuruluşların, Banka nezdinde tutması gereken baz teminat miktarları, aşağıdaki gibidir:

• Müşteri sayısının 50 binden az olması halinde;

Fatura ödeme kuruluşları: 2 milyon Türk Lirası,

Diğer ödeme kuruluşları: 3 milyon Türk Lirası,

Elektronik para kuruluşları: 5 milyon Türk Lirası. (asgari teminat miktarlarıdır)

• Müşteri sayısının 50 bin ile 500 bin arasında olması halinde nın, diğer ödeme kuruluşlarının ve elektronik para kuruluşlarının tutmaları gereken asgari teminat miktarının iki katı.
• Müşteri sayısının 500 bin ile 5 milyon arasında olması halinde nın, diğer ödeme kuruluşlarının ve elektronik para kuruluşlarının tutmaları gereken asgari teminat miktarının üç katı.
• Müşteri sayısının 5 milyondan fazla olması halinde nın, diğer ödeme kuruluşlarının ve elektronik para kuruluşlarının tutmaları gereken asgari teminat miktarının dört katı.

Buna ek olarak, kuruluşun, faaliyetlerini gerçekleştirirken kullanacağı her 1000 temsilci için 500 bin Türk Lirası tutarında ilave teminat bulundurması zorunludur.

D.PAY SAHİPLİĞİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELER

Kuruluş yalnızca aşağıdaki sayılı şirketlerde pay sahibi olabilecektir:

• Ödeme hizmetleri,
• İstisna kapsamındaki ödeme hizmetlerini,
• Kuruluşlar için faaliyet sınırı dâhilinde kalan hizmetleri,
• Katma değerli hizmetler sunan şirketler.
• Kuruluşun bir şirkette pay sahibi olması, sahip olunan payların satılması veya pay sahibi olunan şirketin faaliyetlerine son verilmesi hallerinde en geç 15 iş günü içerisinde Bankaya bildirimde bulunulmalıdır.
• Kuruluş ancak Bankanın denetim ve gözetim faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duyduğu bilgi ve belgeleri edinmesine ve denetim yapmasına ilişkin herhangi bir engel bulunmaması kaydıyla yurt dışında yerleşik şirketlerde pay sahibi olabilecektir. Yurt dışında yerleşik şirketlerde pay sahibi olunması halinde de, pay sahibi olunacak şirketin sayılı şirketlerden olması gerekecek ve Tebliğ hükümleri aynen uygulanacaktır.
• 1 Aralık 2021 itibarıyla Yönetmelikte pay sahibi olması yasaklanan şirketlerde pay sahibi olması durumunda Kuruluş, en geç 31 Aralık 2022 tarihine kadar Yönetmelik ile uyumlu hale gelmek üzere gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

E.ÖDEME HİZMETİ, ELEKTRONİK PARANIN İHRACI VE ANONİM ÖN ÖDEMELİ ARAÇLARA YÖNELİK DÜZENLEMELER

• Gönderen tarafından ödeme işleminin yapılmasına ilişkin onayın bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı aracılığıyla verildiği ve ödemenin ödeme hizmeti kullanıcısı ile mal veya hizmet sağlayan arasında sadece aracı olarak faaliyet gösteren bir bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisine yapıldığı ödeme işleminin aracı olarak faaliyet gösteren bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisinin kontrolünü elinde bulundurduğu ve temsilcisi olduğu kuruluş tarafından yerine getirilmesi esastır. Bu nedenle, elektronik haberleşme işletmecisi ile ön ödemeli veya faturalı aboneleri arasında akdedilen bir abonelik sözleşmesi kapsamında sunulan elektronik haberleşme hizmetlerinin, bu hükme paralel olarak yürütülmesi gerekir.
• Kuruluşun, fatura ödemelerine aracılık edilmesine yönelik hizmetleri yürütmesi, fatura üreten kurumlar ile aralarında sözleşme yapılması şartına bağlanmıştır.
• Yönetmelik ile “anonim ön ödemeli araçlar” tanımı getirilmiş olmakla birlikte, anonim ön ödemeli araçların sadece anonim ön ödemeli araç hamilinin fiziken işyerinde bulunduğu ve anonim ön ödemeli aracın fiziken kullanıldığı ödeme işlemleri ile Güven Damgası alan hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcılar nezdinde yapılacak mal veya hizmet alımlarına ilişkin ödeme işlemleri ve fatura ödeme işlemlerinde kullanılabileceği öngörülmüştür.
• Aynı zamanda 18 yaş altındaki kişilerin ön ödemeli araçları (anonim olanlar hariç) velisinin rızası olmadan kullanamaması öngörülmüştür. Ancak elektronik haberleşme hizmeti almak üzere sözleşme tesis eden abonenin, sözleşme tesisi sırasında veya daha sonra, hattın kullanıcısının kendisinden farklı bir kişi olduğunu ve ergin olmadığını beyan etmediği durumlarda, Yönetmelik hükümlerinin uygulanması açısından, hattın kullanıcısının abone olduğu ve ergin olduğu kabul edilecektir.
• Sadece belirli bir hizmet ağında kullanılabilen ön ödemeli araçların ise sadece belirli bir mağaza veya mağaza ağından yapılacak alışverişlerde kullanılıyor olması kaydıyla sınırlı ağ istisnasından[1] faydalanabileceği düzenlenmiştir. Öte yandan, ön ödemeli aracı ihraç eden kuruluş ile yapılan sözleşme kapsamında ön ödemeli aracın kullanılabileceği yerler arasına eklenen tüm işyerlerinde geçerli olacak şekilde tasarlanan veya kartlı sistem kuruluşları (Banka kartı veya kredi kartı sistemi kuran ve bu sisteme göre kart çıkarma veya üye işyeri anlaşması yapma yetkisi veren kuruluşlar) ile uyumlu olacak şekilde ihraç edilen ön ödemeli araçların sınırlı ağ istisnasından faydalanamayacağı düzenlenmiştir.
• Ödeme aracının işyerlerinde ödeme yöntemi olarak kullanılması (Nitekim ön ödemeli kartlar pos cihazlarında, e-ticaret sitelerinde ve ATM’lerde kullanılabileceğini hatırlatalım) ve bu tür işlemlerde ödeme işlemine ilişkin tutarın ödeme aracını ihraç eden kuruluş üzerinden aktarılması iş modelinde ödeme aracını ihraç eden kuruluşun elektronik para ihraç etmek üzere yetkilendirilmiş olması gerektiği düzenlenmiştir.
• Elektronik para olarak değerlendirilecek gayri maddi varlıklara yönelik ise önemli bir düzenleme mevcuttur. Sadece birebir bir itibari para karşılığı olarak çıkarılan, sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan gayri maddi varlıkların, elektronik para olarak kabul edilebilmesinin şartları ise şöyle sıralanmıştır:
• İhraç eden kuruluş tarafından kabul edilen fon karşılığı ihraç edilmesi,
• Elektronik olarak saklanması,
• Kanunda tanımlanan ödeme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılması ve ihraç eden kuruluş dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından da ödeme aracı olarak kabul edilmesi.
• Gayri maddi varlıklara ilişkin düzenlemelerin Banka tarafından çıkarılacak Yönetmelikle belirleneceği öngörülmüştür.
• 1 Aralık 2021’den önce Yönetmelik kapsamında elektronik para olarak değerlendirilebilecek gayri maddi varlıkları ihraç etmekte olup Kanun kapsamında elektronik para kuruluşu kategorisine dâhil edilebilecek olan ancak faaliyet izni bulunmayan kişiler, 1 Aralık 2021’den itibaren bir yıl içerisinde Bankaya başvurarak gerekli izinleri almak zorundadır.

F.DİĞER ÖDEME HİZMETİ SAĞLAYICILARINA SUNULACAK HESAP HİZMETLERİ

A.Açık bankacılık faaliyetine ilişkin düzenlenen esaslar)

• Yönetmeliğin 4. Maddesinin (g) bendi ile açık bankacılık hizmeti tanımlanmış ve “ödeme hizmeti” kapsamına alınmıştır.
• Açık bankacılık faaliyetine ve ödeme emri başlatma hizmetine ilişkin teknik ve operasyonel gereklilikleri belirleme yetkisi Bankada olmakla birlikte, teknik kontrol ve değerlendirmeleri yapma yetkisi Bankalararası Kart Merkezi A.Ş. (“BKM”) üzerindedir.
• Açık bankacılık faaliyetine ve ödeme emri başlatma hizmetine ilişkin rekabete duyarlı verilerin (Ücret, komisyon, faiz gibi fiyat ile ilişkilendirilebilir her türlü niceliksel veri) paylaşım hususlarını belirleme yetkisi, Rekabet Kurumundan görüş alınması kaydıyla,  Bankaya verilmiştir.
• Açık bankacılık faaliyetine ve ödeme emri başlatma hizmetine ilişkin teknik kontrol ve değerlendirme sürecini sorunsuz tamamlayan kişiler BKM tarafından kayıt altına alınır ve internet sitesinde kamuya açık şekilde duyurulur. Banka tarafından gerekli izinlerin verilmesinin ardından açık bankacılık faaliyeti ve ödeme emri başlatma hizmeti konusunda yetkili ödeme hizmeti sağlayıcısı olarak kabul edilmektedirler.
• Açık bankacılık faaliyetine ve ödeme emri başlatma hizmetine ilişkin ödeme hesabı bulunduran tüm ödeme hizmeti sağlayıcılarının[2], gerekli izinleri alarak faaliyete geçmelerinin ardından en geç 6 ay içerisinde BKM’ye bağlanarak, nezdinde bulunan ödeme hesapları ile ilgili olarak ödeme hizmetlerini sunabilmeleri için, talepte bulunan tüm diğer yetkili ödeme hizmeti sağlayıcılarına gerekli altyapıyı sağlaması gerekmektedir.
• Ödeme hizmeti sağlayıcısı, sunmakta olduğu ödeme hesabı hizmetleri ve ödeme hizmetlerine ilişkin altyapı hizmetlerinin başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısı tarafından kullanılmak istenmesi durumunda, talepte bulunan ödeme hizmeti sağlayıcısına bu hizmetleri, diğer ticari müşterileri, iş ortakları ve işlem yaptığı diğer ödeme hizmeti sağlayıcıları ile benzer koşullarda sunmakla yükümlü kılınmıştır.
• Kendisine başvuru yapılan ödeme hizmeti sağlayıcısı en geç bir ay içerisinde ret veya kabul kararını talepte bulunan ödeme hizmeti sağlayıcısına iletmekle ve kendisine yapılan başvuruyu reddeden ödeme hizmeti sağlayıcısı, talepte bulunan ödeme hizmeti sağlayıcısına başvuruyu reddetmesinin sebeplerini sunmakla yükümlü kılınmıştır.

G.TEMSİLCİYE İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜKLER

• Kuruluş, önceden olduğu gibi ödeme hizmetlerini temsilci aracılığıyla yürütebilecektir ancak Yönetmelik ile getirilen düzenleme ile Kuruluş elektronik kanallar üzerinden de temsilci edinebilecektir. Ayrıca Kuruluşun temsilci üzerindeki sorumluluğu artırılmıştır.

• Kuruluş, temsilci kullanılması dışında ödeme hizmetlerinin sunumu amacıyla herhangi bir şekilde, üçüncü kişileri yetkilendiremeyecek ve üçüncü kişilerle temsilcilik sözleşmesi dışında bir başka isim altında sözleşme imzalayamayacaktır.
• Kuruluş, temsilci ile arasındaki sözleşmeyi yazılı olarak düzenlemekle, temsilcilik sözleşmesinin imzalanmasından itibaren 15 iş günü içerisinde temsilciyi, Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşları Birliği (“Birlik”) tarafından elektronik ortamda oluşturulan listeye kaydettirmek üzere Birliğe bildirmekle yükümlüdür. Kuruluş, Birlik tarafından oluşturulan listeye kaydedilmemiş temsilcisi aracılığıyla ödeme hizmeti sunamayacaktır.
• Kuruluş, temsilci adaylarına ilişkin yapacağı değerlendirmelerde kullanmak üzere temsilci adayı kişilerden Yönetmelikte sayılı belgeleri almakla ve bu belgelerin 2 yılda bir yenilenmesinin takibini sağlamakla yükümlü tutulmuştur.
• Kuruluş, temsilcilik açılmasının gerekçelerini ve faydalarını ayrıntılı bir şekilde açıklayan bir raporla birlikte ilk temsilcilik sözleşmesinin imzalanmasından en az 30 gün önce Bankaya bildirimde bulunmak şartıyla, yurt dışında yerleşik gerçek veya tüzel kişilerle temsilcilik ilişkisi kurabilecektir.
• Kuruluş, temsilcilerinin faaliyetlerini 6493 sayılı Kanun (“Kanun”) ve Yönetmelik başta olmak üzere mevzuata uygun şekilde yerine getirdiğini ve herhangi bir şekilde yasa dışı faaliyette bulunmadıklarını kontrol etmek üzere merkezi bir sistem kurmakla ve bu sistem çerçevesinde temsilcilerin faaliyetlerini düzenli şekilde gözetim altında tutmakla yükümlü kılınmıştır. Kuruluş, bilhassa asgari olarak aşağıdaki hususlara temsilcinin uyum sağlamasından sorumludur:

• Temsilcilik faaliyetlerinin Kanun ve bu Yönetmelik başta olmak üzere mevzuata uygun şekilde yerine getirilmesi,
• Kanun kapsamındaki faaliyetler yürütülürken 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki yükümlülüklerin yerine getirilmesi,
• Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar ve ilgili mevzuat çerçevesinde yetkisiz olarak döviz alım satım faaliyetinde bulunulmaması,
• Çalışma yerinde hiçbir suretle döviz kurlarını gösteren pano veya benzeri doküman ya da cihaz bulundurulmaması,
• Çalışma yerinde döviz sembollerinin bulundurulmaması ve döviz alım satımı yapıldığı izlenimini uyandıracak hiçbir kelime, deyim veya işaretin bulundurulmaması.
• Temsilci olamayacak kişiler Yönetmeliğin 18. maddesinin 22. fıkrasında belirtilmiştir. Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce, temsilci olmayacak kişilerle yapılmış temsilcilik sözleşmeleri, sözleşmenin sona erme tarihine kadar geçerli olmaya devam eder ancak sona erme tarihinde yenilenemez ve her halükarda en geç 31 Aralık 2022 tarihinde sonlandırılır.

H.YURT DIŞINDA YERLEŞİK TÜZEL KİŞİLERLE BİRLİKTE HİZMET SUNULMASI 

• Kuruluşların yurt dışındaki tüzel kişilerle iş birliği yapması, yurt dışında bulunan kuruluşun Bankadan izin alması koşuluna tabi kılınmıştır. Ek olarak, kuruluş tarafından yurt dışında yerleşik tüzel kişiler ile iş birliği içerisinde hizmet sunulabilmesi için iş birliği yapılacak tüzel kişinin, merkezinin bulunduğu ülkenin ilgili makamları tarafından ödeme hizmeti sunma veya elektronik para ihracı konusunda yetkilendirilmiş olması gerekmektedir.
• Kuruluş işbirliğini, Kanun kapsamına giren ödeme hizmetlerini yurt içinde yerleşik müşterilerine yurt dışında yerleşik tüzel kişi ile birlikte sunmak ve sadece gönderen veya alıcıdan en az birisinin yurt dışında bulunduğu ödeme hizmetleri ile sınırlı olacak şekilde yapabilir. Gönderen ve alıcının ikisinin de yurt içinde bulunduğu ödeme hizmetlerinin sunulması bu kapsamda değildir.
• Bankanın,  kuruluşun yurt dışında yerleşik tüzel kişi ile yapılmış işbirlikleri kapsamında kuruluşa ilave özkaynak yükümlülüğü getirme, işbirliklerinin sonlandırmasını veya sınırlandırmasını isteme, kuruluşa ve yurt dışında yerleşik tüzel kişilere teminat bulundurma yükümlülüğü getirme yetkisi bulunmaktadır.
• 1 Aralık 2021 itibarıyla, Yönetmeliğe aykırı olarak kuruluş ile yurt dışında yerleşik bir tüzel kişi arasında iş birliği kurulmuş olması durumunda yurt dışında yerleşik kuruluşun, 1 Aralık 2021’den itibaren altı ay içerisinde Bankaya izin başvurusu yapması gerekir. Aksi durumda kuruluş, yurt dışında yerleşik tüzel kişi ile iş birliğini sonlandırmakla yükümlüdür.

1.KREDİ KULLANDIRMA YASAĞI

• 27/6/2014 tarihli Yönetmelikte öngörülen kredi kullandırma yasağı devam etmekle birlikte Kuruluşlara, müşterilere ilişkin risk değerlendirmesi yapma yükümlülüğü yüklenmiştir. Bu kapsamda gönderen tarafından ödeme işleminin yapılmasına ilişkin onayın bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı aracılığıyla verildiği ve ödemenin ödeme hizmeti kullanıcısı ile mal veya hizmet sağlayan arasında sadece aracı olarak faaliyet gösteren bir bilişim veya elektronik haberleşme işletmecisine yapıldığı ödeme işlemine dair (Somutlaştırmak gerekirse, operatörlere yapılan mobil ödemeler örnek gösterilebilir) müşterinin risk kontrolü yapılır.
• Kuruluş, yaptığı risk kontrolleri neticesinde, müşteri adına işlem bazlı ve müşterinin ilgili elektronik haberleşme işletmecisi nezdinde sahip olduğu tüm hatlara ilişkin ödenmesine aracılık edilen tutar bakımından aylık toplam harcama miktarına dair üst limit belirlemekle yükümlüdür.
• Her halükarda belirlenecek üst limitler, işlem başına 500 Türk Lirasını, müşterinin ilgili elektronik haberleşme işletmecisi nezdinde sahip olduğu tüm hatlara ilişkin aylık toplam harcama için 1250 Türk Lirasını geçemez. Banka, bu limitleri üç katına kadar arttırmaya yetkili kılınmıştır.

J.BANKALARARASI KART MERKEZİ A.Ş. NEZDİNDE BİR İŞYERİ KAYIT SİSTEMİ TUTULMASI DÜZENLENMİŞTİR

• Ödeme işlemlerine ilişkin süreçlerin kolaylaştırılması ve ödemeler alanında dolandırıcılık ve kötü niyetli kullanım faaliyetlerinin önlenmesi amacıyla  mal ve hizmet sunan işyerine, BKM tarafından, ödeme hizmeti kapsamına giren bir ödeme yöntemi ile bu işyerine özgü bir işyeri kodu verilecektir.
• Ödeme hizmeti sağlayıcısı, işyerine ödeme hizmeti kapsamına giren bir ödeme yöntemi ile mal ve hizmet satışı yapabilmesini sağlamak için sunacağı hizmetlerde bu madde uyarınca oluşturulmuş işyeri kodunu kullanmak zorunda tutulmaktadır.
• BKM, işyeri kayıt sistemini en geç 30 Haziran 2022 tarihine kadar oluşturur. Banka, bu süreyi, altı ayı aşmamak üzere uzatmaya yetkilidir.

K.UZAKTAN İLETİŞİM ARAÇLARINA DAİR DÜZENLEMELER

• Ödeme hizmeti sağlayıcısı ile müşteri arasında imzalanacak çerçeve sözleşmenin uzaktan iletişim aracı ile imzalanabileceği, bu durumda her müşteriye ayrı bir kimlik tanımlayıcı verileceği ve aynı kimlik tanımlayıcının sözleşmenin sona ermesinin üzerinden on yıl geçmedikçe başka bir müşteriye verilemeyeceği düzenlenmiştir.
• Uzaktan iletişim aracı ile çerçeve sözleşme yapılması ise müşterinin talebinin mevcut olması şartına bağlanmıştır.
• Ödeme hizmeti sağlayıcısı, uzaktan iletişim aracı ile kurulacak çerçeve sözleşme ile ilgili olarak müşteriden bilgi, belge temin etme yöntemlerinin Banka tarafından uygun bulunan merkezi bir yapı veya günün teknolojisine uygun yenilikçi diğer yöntemler ile belirlenebileceği düzenlenerek kimlik tespitine yönelik düzenlemelerin Bankaya özgü olabileceği belirlenmiştir.

L.KAPSAM DIŞINDA KALANLARIN BİLDİRİM YAPMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 

• Kanun kapsamında ödeme hizmeti olarak değerlendirilmeyecek hizmetler arasında sayılan “sınırlı ağ”[3] ve “ticari temsilci”[4] istisnalarından yararlanarak hizmet sunan hizmet sağlayıcılar, son 12 ay içerisinde bu kapsamda gerçekleştirilen işlem tutarının 50 milyon Türk Lirasını aşması halinde, verilen hizmetin tanımını, detaylı iş akış ve modellerini, işlem hacimleri, ortalama, asgari ve en yüksek işlem tutarı, müşteri ve üye işyeri ağı, geçerli oldukları işyeri sayısı, türü ve bunlara ilişkin coğrafi bölge dağılımı gibi bilgileri içerir raporu her yıl Ocak ayı içerisinde Bankaya sunmakla yükümlü kılınmıştır.
• Sayılan hizmetler Kanun kapsamında ödeme hizmeti olarak değerlendirilmese de, yürütülmekte olan faaliyetin ödemeler alanının sorunsuz gelişimini ve bu alana olan güveni etkileyebilecek boyuta ulaştığı kanaatine varılması halinde Bankaya söz konusu faaliyetin Kanun kapsamında ödeme hizmeti olarak değerlendirilmesine karar verme yetkisi tanınmıştır.

M.ŞİKÂYET VE İTİRAZLAR

• Bireysel müşteri, kuruluş ile arasında bu Yönetmelik uygulamalarından doğabilecek uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulması amacıyla Birlik nezdinde oluşturulmuş hakem heyetlerine başvurabilecek olup, Kuruluş, Birlik hakem heyetlerine başvuru hakları hakkında müşterileri çerçeve sözleşmede, internet sitesinde, şube ve temsilci işyerlerinde ve benzer alanlarda bilgilendirmekle yükümlüdür.

1 ARALIK 2021’DEN ÖNCE LİSANS BAŞVURUSUNDA BULUNAN ŞİRKETLER NE YAPMALI?

27/6/2014 tarihli ve 29043 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Yönetmelik döneminde TCMB’ye faaliyet izni başvurusunda bulunan şirketlerin tabi olacağı hükümler aşağıda sıralanmıştır.

• 1 Aralık 2021’den önce yapılan faaliyet izni başvuruları istihbari inceleme aşaması ve nihai onay aşaması olarak işleme alınacaktır. Banka, bu başvurulardan tüm gereklilikleri yerine getirmiş olanlarla ilgili olarak iki aşamayı tek seferde de sonuçlandırabilmektedir.
• 1 Aralık 2021’den önce faaliyet izni başvurusunda bulunmuş kişiler, istihbari inceleme aşamasında bulunması gereken eksik bilgi ve belgeleri en geç 30 Haziran 2022 tarihine kadar tamamlayarak Bankaya tevdi etmek zorundadır. Bu tarihe kadar söz konusu bilgi ve belgelerin tevdi edilmemesi halinde başvurular Banka tarafından reddedilir.
• 1 Aralık 2021’den önce faaliyet izni başvurusunda bulunanlar hakkında yeni Yönetmeliğin sadece “faaliyet izni” başlıklı maddesi, özkaynak ve teminat yükümlülüğüne ilişkin hükümleri ve ödeme fonlarının korunması ve elektronik para karşılığı toplanan fonların korunmasına ilişkin hükümleri uygulanır. Başvurularda diğer hususlara ilişkin olarak ise yürürlükten kaldırılan 27/6/2014 tarihli ve 29043 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Yönetmelik ve yürürlükten kaldırılan 27/6/2014 tarihli ve 29043 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemlerinin Yönetimine ve Denetimine İlişkin Tebliğ hükümleri uygulanacaktır.
• 1 Aralık 2021’den önce faaliyet izni başvurusunda bulunmuş ve sonrasında faaliyet izni verilen Kuruluşlar, yeni Yönetmeliğin uygulanmayan hükümleri ile Kuruluşların faaliyetlerini gerçekleştirmede kullandıkları bilgi sistemlerinin yönetimine ve yetkilendirilmiş bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetlenmelerine Banka tarafından yapılacak düzenlemelerinde yer alan hükümlere en geç 1 Aralık 2022’den itibaren bir yıl içerisinde uyumlu duruma gelmekle yükümlüdür.

II.BÖLÜM

Çalışmamızın bu kısmında Ödeme Ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri İle Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ ile getirilen düzenlemelere değinilmiştir.

Tebliğde Değinilen Bazı Tanımlar:

• Yürürlükten kaldırılan Tebliğde yer verilmemesine rağmen, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununda tanımlanan “açık rıza” “aydınlatma” kavramlarına yeni Tebliğde yer verilmiştir. Bu kapsamda, yeni Tebliğin daha fazla veri güvenliği ve veri mahremiyeti hükümlerini içerdiği söylenebilir.
• Dijital bankacılık düzenlemeleriyle paralel olarak, yeni Tebliğde “API” ve “veri paylaşım servisleri” tanımlarına yer verilmiştir.
• Yürürlükten kaldırılan Tebliğde “kimlik doğrulama”nın tanımı yapılmamakta ve ayrı bir madde ile ele alınmaktaydı. Yeni Tebliğde ise kimlik doğrulamaya ilişkin yeni kuralların getirilmesi sebebiyle “güçlü kimlik doğrulama” tanımına yer verilmiştir.
• Yürürlükten kaldırılan Tebliğde geçen “hassas ödeme verisi” yerine yeni Tebliğ “hassas müşteri verisi” tanımını kullanılmıştır.
• Yeni Tebliğ, “ödeme emri”ni tanımlamakla kalmayarak aynı zamanda “ödeme emri başlatma hizmeti” ve “ödeme emri başlatma hizmeti sağlayıcısı – ÖBHS” tanımlarına da yer vermiştir.
• Kuruluşlara, internet sitesinin kimliğinin doğrulanması ve veri paylaşım servisleri kapsamında tarafların güvenli bir şekilde tanımlaması amacıyla 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununda açıklanan elektronik sertifikaları kullanma yükümlülüğü getirilmiştir.
• Yüksek riskli işlemlerin takibi için sıkılaştırılmış tedbirler getirilmiştir. Kuruluş şüpheli ya da yüksek riskli işlemlerin gerçekleştirildiğini tespit etmesi halinde ve müşterilerin Kuruluş ile daha önce iletişim bilgisini paylaşmış olması halinde telefon ya da SMS gibi uygun yöntemlerle müşterilerin en kısa sürede uyarılmasını sağlayacaktır.
• Kuruluşun hizmet noktalarının bulunduğu yerlere koymakla yükümlü olduğu güvenlik kamerası kayıtlarının, Kuruluş bünyesinde saklanma süresi iki aydan altı aya çıkarılmıştır.
• Kuruluşlar, birincil ve ikincil sistemlerini yurt içinde bulundurmakla yükümlü idi. Yeni tebliğ ile bu sistemlere veri yedekleme merkezi de eklenmiş oldu.
• Aynı kuruluşun müşterileri ya da farklı kuruluşların müşterileri arasındaki ödeme işlemlerinin yürütülmesinde kullanılan tüm bilgi sistemleri ve bunların yedeklerinin ve  bu kapsamda dış hizmet alınması halinde, dış hizmet sağlayıcının söz konusu hizmete ilişkin faaliyetleri yürütmede kullandığı bilgi sistemleri ve bunların yedeklerinin de yurt içinde tutulması gerekir.
• Ödeme işleminin taraflarından birinin, kuruluşun müşterisi olmadığı durumlarda, kuruluş işlemin kendi tarafında gerçekleşen kısımları için Tebliğ hükümlerine tabi olacaktır.
• Tebliğe göre “veri paylaşım servisleri”: Müşteriler adına hareket eden tarafların API’ler vasıtasıyla hesap hizmeti sağlayıcısının (HHS) sunduğu ödeme hizmetlerine uzaktan erişerek Kanun kapsamına giren işlemleri gerçekleştirebildikleri veya bu tür işlemlerin gerçekleştirilmesi için HHS’ye talimat verdikleri elektronik kanal olarak tanımlanmıştır. Tebliğ kapsamında hesap hizmeti sağlayıcısının yükümlülüklerinden biri ise gerekli bağlantıları yaparak veri paylaşım servislerini hesap bilgisi hizmeti sağlayıcısına (“HBHS”) ve ödeme emri başlatma hizmeti sağlayıcısına (“ÖBHS”) sunmasıdır.
• Ödeme emri başlatma hizmetinde veri paylaşım servisinin tarafları ÖBHS ile HHS; Ödeme hesabı bilgisi sağlama hizmetinde veri paylaşım servisinin tarafları HBHS ile HHS olarak belirlenmiştir.

Bilgi ve değerlendirmelerinize sunulur.