07.05.2021 tarihinde Rekabet Kurumu tarafından “E-Pazaryeri Platformları Sektör İncelemesi Ön Raporu” Yayımlanmıştır.

Raporun Yönetici Özeti bölümünde yer alan önemli hususlar şu şekildedir;

Raporda;

• perakende e-ticaret kavramına yer verilmiş,
• perakende e-ticaretin gelişimi, gelişimine etki eden faktörlerle birlikte incelenmiş,
• perakende e-ticaretin Türkiye’deki büyüklüğü ve gelişimine sektörel dağılım ile birlikte yer verilerek COVID-19 salgınının etkisi değerlendirilmiş,
• e-pazaryerlerinin dünyada en bilinen iki örneği olan Amazon ile Alibaba’nın iş modelleri ile takip ettikleri büyüme ve gelişme stratejilerine yer verilmiş,
• e-pazaryerinin Türkiye’deki mevcut durumu ve görünümü üzerinde durulmuş,
• inceleme kapsamında yer alan ve Türkiye’de önde gelen çok kategorili e-pazaryerlerine ilişkin genel bir bilgilendirme sunulmuş, ardından tüketici ve satıcıların profilleri, pazar payları ve yoğunlaşmanın gelişimi, faaliyetlerin kapsamı ve finansal güç gibi kriterler dikkate alınarak pazardaki rekabet koşulları ve düzeyi değerlendirilmiş,
• e-pazaryerlerinin temel iktisadi özelliklerine yer verilmiş,
• e-pazaryerlerinin davranışlarından kaynaklanan olası rekabet sorunları incelenmiş,
• öne çıkan rekabet endişelerine yönelik politika önerilerine yer verilmiştir.  

Aynı zamanda, e-pazaryerlerinin davranışlarından kaynaklanan olası rekabet sorunları üç temel başlık altında;

1. Platformlar arası rekabeti aksatabilecek sorunlar,
2. Platform içi rekabeti aksatabilecek sorunlar ve
3. Tüketicilere yönelik endişeler ayrı ayrı değerlendirilmiştir.

1. Platformlar arası rekabeti aksatabilecek sorunlar,

1. en çok kayrılan müşteri koşulu ve (Most Favored Nation Clause/ MFN)
2. münhasırlık ve
3. tüketici ve satıcı tarafında çoklu erişimi sınırlandıran uygulamalar olarak incelenmiştir.

2. Platform içi rekabeti aksatabilecek sorunlar,

1. pazaryerinde faaliyet gösteren satıcılar arasında ayrımcılık
2. pazaryerleri ürün ve satıcı sıralaması
3. pazaryerleri tarafından toplanan veri
4. pazaryerleri tarafından sunulan ilişkili hizmetler
5. haksız ticari ugulamalar ve
6. pazaryeri ve satıcıların topla – dağıt (hub and spoke) tipi kartellere eğilimi ana başlıkları altında incelenmiştir.

3. Tüketicilere yönelik endişeler,

1. fiyat temelli endişeler,
2. tüketici bağımlılığı ve sadakat uygulamaları,
3. veri temelli endişeler,
4. inovasyonun azalması başlıkları altında tüketicilere yönelik endişelere yer verilerek olası riskler değerlendirilmiştir.
    

Rekabet endişelerine yönelik politika önerilerinde ise, politika önerilerinin üçlü sacayağı üzerine inşa edilmesinin uygun olacağı değerlendirilmiştir:

1. mevcut rekabet hukuku kurallarının platformlar bakımından uygulanmasındaki belirsizlikleri ortadan kaldırmak ve uygulamayı güçlendirmek üzere ikincil mevzuatın gözden geçirilerek güncellenmesi
2. sektörün geneline hâkim asimetrik pazarlık gücüne yönelik olarak ikili ilişkilerde referans teşkil etmek üzere bir “Platform Davranış Kodu” düzenlemesinin hayata geçirilmesi ve
3. geçit bekçisi niteliğindeki teşebbüslerin belirlenerek, bunların kaçınmakla yükümlü oldukları davranışların öncül (ex-ante) bir yasal düzenleme ile hayata geçirilmesi.

Rekabet Kurumu tarafından yayımlanan “E-Pazaryeri Platformları Sektör İncelemesi Ön Raporu”’na ulaşmak için tıklayınız.